Editie 1, 2014

Een onregelmatige pols; wat kan er aan de hand zijn?

Flipse, E.  Rubriek(en): Klinisch redeneren

De polsslag voelen bij een opgenomen patiënt in het ziekenhuis is voor de verpleegkundige meestal een dagelijks terugkerende, routinebezigheid. Bij de patiëntenronde even snel de controles meten: temperatuur, pols, bloeddruk en saturatie. Vervolgens de getallen opschrijven of digitaal invoeren en de volgende patiënt is aan de beurt. Als de patiënt koorts heeft, wordt daar vaak extra aandacht aan besteed. Maar wat betekent de gemeten polsslag eigenlijk? Past die bij de...

Anatomie en fysiologie van gezonde nieren

Gundlach, Paul  Rubriek(en): Werkingsmechanisme

Het Griekse woord nephros betekent nier. Het Latijnse woord voor nieren is renes. Waarom hebben we nieren nodig om te kunnen leven? De voornaamste taak van de nier is de hoeveelheid en samenstelling van de extracellulaire vloeistof constant te houden. Een onderdeel van deze taak is het verwijderen van overtollige producten van de stofwisseling. Tevens hebben de nieren een aantal endocriene functies. Binnen deze rubriek over het werkingsmechanisme worden anatomie en fysiologie beschreven van...

Aandacht voor mantelzorg bij ouderen in de perioperatieve fase

Heemskerk, J. en Dijken, A. van  Rubriek(en): Casuïstiek

Bij ouderen die worden opgenomen voor een electieve operatie is screening op kwetsbaarheid noodzakelijk. Screening op ondervoeding, fysieke beperkingen, val- en deliergeschiedenis behoort tot de standaardprocedure in de preoperatieve fase. Er vindt in deze fase ook onderzoek plaats naar bestaande professionele zorginzet. Naast de vraag naar professionele zorg, vraagt men zelden of er mantelzorg wordt gegeven. Wat is mantelzorg? Voelt een mantelzorger zich overbelast? Hoe gaan we als...

Jeugdreuma

Gossens, L. en Ammerlaan, J.  Rubriek(en): Ziektebeeld

Juveniele idiopathische artritis (JIA) is een auto-immuunziekte met een prevalentie van 1 per 1000 kinderen. JIA wordt ook wel jeugdreuma genoemd. Kinderen met JIA hebben gewrichtsontstekingen (artritis). Dit kenmerkt zich door ontstekingsverschijnselen zoals pijn, verhoogde lichaamstemperatuur, zwelling, warmte en bewegingsbeperking van het gewricht. Er zijn verschillende vormen van JIA. Het beloop van artritis kan onvoorspelbaar zijn. De artritis kan continu aanwezig zijn of verlopen met...

Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald

Overpelt, F.  Rubriek(en): Medisch rekenen

Een artikel schrijven over fouten bij medicatieberekening? Oké, is goed. Direct hierna volgt de vraag: waar moet ik me op richten? Sommen die fout worden gemaakt bij toetsen? Zegt dat eigenlijk wel iets? De vraag zelf kan namelijk ook de oorzaak van de fout zijn. Ik zocht op internet naar veiligheidsvoorwaarden. Ik heb overlegd met de ziekenhuisapotheker. Ik heb bij de meldingscommissie de aard van de gemelde fouten nagevraagd. Ik heb aan collega’s gevraagd met welke...

Van effectieve communicatie naar excellente teamprestaties

Steeg, Drs. M. van de, Schrieck-de Loos, E. van der en Keijser, Drs. W.  Rubriek(en): Patiëntveiligheid

In de zorg staat betere multidisciplinaire samenwerking internationaal hoog op de agenda. Beleidsmakers, onderzoekers, zorgmanagers en zorgverleners benadrukken het belang van een goede multidisciplinaire coördinatie van zorgactiviteiten door bijvoorbeeld het invoeren van transmurale zorgpaden en door technische oplossingen zoals in Nederland het elektronisch patiëntendossier. Er is echter nog meer nodig. Zo bracht de American Heart Association onlangs een statement uit waarin zij...

Het meten van de bloeddruk

Janssen, M.  Rubriek(en): Verpleegkundige techniek

Bloeddruk meten is een diagnostisch onderzoek dat door verpleegkundigen en artsen dagelijks vele malen wordt verricht. De bloeddruk geeft informatie over de conditie van de patiënt. Hoge bloeddruk is geen ziekte. Langdurig verhoogde bloeddruk geeft echter wel een verhoogde kans op hart- en vaatziekten; het is een risicofactor. Te lage bloeddruk kan duizeligheid veroorzaken en geeft daardoor een grotere kans op vallen. We streven daarom naar een bloeddruk die binnen de normaalwaarden...

Agressie in het ziekenhuis

Wolthers, L.  Rubriek(en): Casuïstiek

Agressie in de zorg komt nog steeds voor. De laatste jaren is er veel aandacht voor dit onderwerp, niet alleen vanuit de overheid maar ook vanuit de organisaties zelf. Er worden duidelijke standpunten ingenomen en grenzen gesteld aan wat toelaatbaar is en wat niet. Preventie en scholing zijn onderwerp van gesprek en soms verplicht om te volgen. Van de medewerker wordt een professionele en deskundige opstelling verwacht. Dit betekent dat een medewerker weet wat hij wel en wat hij niet moet...

Handen wassen; de puntjes op de i!

Lennaerts, H. en Toebes, H.  Rubriek(en): Patiëntveiligheid

Hygiëne is sinds Florence Nightingale (1820-1910) een basisvaardigheid voor iedere verpleegkundige. Nightingale ontwikkelde een sterk besef voor goede hygiëne in de zorg voor zieken tijdens de Krimoorlog in 1853. Zij bood in die oorlog haar diensten als verpleegster aan, en verzorgde met een groep van 38 verpleegsters in Scutari (Turkije) de gewonden van het slagveld. In eerste instantie had Nightingale niet het verband gelegd tussen de slechte hygiëne en ziekten als tyfus,...

Arterieel vaatstelsel onderste extremiteiten

Dekkers, C.  Rubriek(en): Werkingsmechanisme

De meest voorkomende doodsoorzaak in de westerse wereld is sterfte als gevolg van hart- en vaatziekten. De belangrijkste veroorzaker van deze aandoening is atherosclerose. Patiënten met perifeer arterieel vaatlijden kunnen geen of geringe klachten hebben, zich uitend als claudicatio intermittens, tot en met kritieke ischemie met niet-genezende ulcera en necrose. Er zijn meerdere onderzoeken mogelijk voor het vaststellen van de aard en uitgebreidheid van het vaatlijden, van heel...

Patiënten met obesitas op de verpleegafdeling

Zeilstra, J. en Berkepies, W.  Rubriek(en): De bijzondere patiënt

Nederlanders kampen steeds vaker met overgewicht. In het verzorgingsgebied van het UMC Groningen komt relatief veel obesitas voor. Het ziekenhuis wordt toenemend geconfronteerd met obese patiënten en het gebruik van XXLhulpmiddelen. Het is belangrijk om ook deze patiëntencategorie veilige en ergonomisch verantwoorde zorg te kunnen bieden. Daarom is in het UMC Groningen in 2011 een inventariserend onderzoek uitgevoerd naar de verschillende kenmerken en zorgscenario’s bij...

Stemrecht voor patiënten

Ubbink, D. en Simons, R.  Rubriek(en): Evidence-based nursing

Een minder bekend onderdeel van evidence-based werken is het betrekken van de situatie en voorkeur van de patiënt bij de besluitvorming rondom de zorg van die patiënt. Dit houdt in dat de voor- en nadelen van medische en verpleegkundige interventies met de patiënt worden besproken, zodat hij of zij kan meedenken en zelfs meebeslissen over wat er gaat gebeuren. In dit artikel worden begrippen verduidelijkt en enkele voorbeelden en handvatten gegeven hoe deze gedeelde...