Corticosteroïden, zoals prednisolon, hydrocortison en dexamethason, zijn veelgebruikte geneesmiddelen. Alle gebruikte corticosteroïden zijn afgeleiden van het natuurlijke cortisol dat de bijnieren produceren. In stresssituaties heeft het lichaam een grotere behoefte aan cortisol.
Corticosteroïden worden vanwege hun ontstekingsremmende en antiallergische werking bij tal van ziekten gebruikt en zijn ook in verschillende toedieningsvormen op de markt. De meest voorkomende bijwerkingen zijn een verhoogde bloedglucosespiegel, het vasthouden van vocht en een toegenomen kans op infecties. Als corticosteroïden tegelijk met NSAID’s worden gebruikt, neemt de kans op maagproblemen toe.
Daarnaast kunnen patiënten een verhoogde behoefte aan glucoseverlagende middelen krijgen en kunnen corticosteroïden bij langdurig gebruik osteoporose veroorzaken. Als de bijnieren zelf onvoldoende cortisol maken of bij langdurig corticosteroïdgebruik, is het bij stresssituaties noodzakelijk een corticosteroïd stressschema voor te schrijven.
Na langdurig corticosteroïdgebruik dient de dosering langzaam afgebouwd te worden met een afbouwschema. Dit artikel beschrijft de werking van deze groep geneesmiddelen, maar ook de bijwerkingen, veelvoorkomende interacties en andere voorzorgsmaatregelen, die bij gebruik nodig kunnen zijn.