De biologische klok

Auteur(s): Schoutens, T.

Het ritme van organismen wordt veroorzaakt door de afwisseling tussen licht en donker die het gevolg is van de draaiing van de aarde. De interne ritmiek wordt voor een belangrijk deel bepaald door een groepje zenuwcellen in de hersenen die de biologische klok of suprachiasmatische nucleus (SCN) wordt genoemd.

De scn staat in verbinding met de buitenwereld via het netvlies in het oog. Er zijn tal van ritmen in het menselijk lichaam, zoals de hartslag, ademhaling, uitscheiding, menstruatie en de slaap. Ze worden onderverdeeld in circadiaan (circa = ongeveer, dies = dag), ultradiaan (korter dan een dag), maar ook week-, maand- en seizoensritmen. Al deze ritmen hebben grote invloed op het functioneren van mens en dier.

Bij verstoring kunnen problemen ontstaan zoals bij het werken in ploegendienst, bij jetlag en door het ingaan van de zomer- en wintertijd. Licht en het hormoon melatonine kunnen invloed uitoefenen op het ritme van de mens.

Editie 3, 2010 Download artikel Referenties bij dit artikel

Inloggen