Palliatieve zorg bij de ziekte van Parkinson

Palliatieve zorg voor mensen met de ziekte van Parkinson (ZvP) is een onontgonnen gebied. De ZvP is een veelvoorkomende aandoening die grote gevolgen heeft voor het dagelijks leven. Patiënten hebben te maken met een breed scala aan problemen op zowel lichamelijk (o.a. traagheid in bewegen, incontinentie en vallen), geestelijk (o.a. depressie en dementie) als psychosociaal (o.a. gedragsverandering en relatieproblematiek) gebied. De zorg voor parkinsonpatiënten wordt steeds complexer naarmate de ziekte vordert en in 20-40% van de gevallen is een verpleeghuisopname zelfs onvermijdelijk.1 In een late fase van de ziekte kampen patiënten met veel uiteenlopende symptomen zoals: immobiliteit, vermoeidheid, pijn, slaperigheid, cognitieve problemen en dementie. Genezing van de ziekte is (nog) niet mogelijk en patiënten sterven of aan de gevolgen van de ziekte of in ieder geval met de ziekte. Over het beloop en de behandeling in de vroege fase van de ZvP is al veel bekend. Over het beloop in de laatste levensfase, met name in de palliatief terminale fase (laatste weken vóór het overlijden), is weinig geschreven. Dit is de fase waarin het lichamelijke en cognitieve functioneren sterk zijn achteruitgegaan, de respons op medicatie zeer beperkt is en de therapeutische breedte van de dopaminerge medicatie minimaal is. In deze fase gaat het slikken vaak moeilijk, waardoor de kans op verslikken en aspiratiepneumonie een groot risico vormen. Een pneumonie is de meest voorkomende oorzaak van overlijden bij een parkinsonpatiënt.