Zoeken
195 resultaten voor Acute verpleegkunde gevonden
Acute pancreatitis
Acute pancreatitis is een ontsteking van de alvleesklier (pancreas) en kan gepaard gaan met een systemische ontstekingsreactie, waardoor de functie van andere organen of orgaansystemen ook aangetast kan worden. Acute pancreatitis komt in Nederland bij ongeveer 16 op de 100.000 mensen voor. De incidentie neemt toe met de leeftijd. Het klinisch beloop van het ziektebeeld hangt af van de ernst en verloopt in 80% van de gevallen mild. In 20% van de gevallen gaat het om...
Lees het artikelSpoedeisende anale klachten
Hoewel acute anale klachten zelden levensbedreigend zijn, kan het snel herkennen en benoemen van veelvoorkomende acute anale klachten veel menselijk leed, maar ook de ontwikkeling van chronische anale klachten of complicaties voorkomen. Zowel het sociaal-maatschappelijk taboe als gebrekkige kennis met betrekking tot (acute) anale klachten betekent voor zowel patiënt als zorgverlener een extra uitdaging.
Lees het artikelAcute urineretentie
Acute urineretentie en postpartum-urineretentie komen gelukkig niet erg vaak voor, maar de gevolgen kunnen ernstig en langdurig zijn, zoals langdurige vermindering van de blaasfunctie door overrekking van de musculus detrusor (blaasspier) en een opstijgende urineweginfectie met nierschade als gevolg. Door goede vakkennis van de etiologie, symptomatologie en door vroegtijdige signalering en interventies, waarbij de bladderscan een uitstekend hulpmiddel is, is de acute...
Lees het artikelAcute opvang van de pasgeborene
Na elke bevalling is de start van de pasgeborene weer spannend. De baby wordt geboren door een nauw baringskanaal en heeft te maken met contracties (weeën) van de uterus (baarmoeder). Bij ongeveer 6-10% van de bevallingen is er opvang nodig voor de pasgeborene, maar meestal volstaat het vrijmaken van de luchtweg en het geven van beademingen.1
Lees het artikelDe acute en chronische complicaties van cocaïnegebruik
Cocaïne is een stimulerende drug met psychische en lichamelijke effecten. Een overdosis kan effect hebben op vrijwel alle orgaansystemen en dodelijk verlopen. De behandeling bestaat uit symptoombestrijding en goede monitoring van vitale functies. Vaak heeft de cocaïnegebruiker ook andere middelen genomen, hetgeen de behandeling compliceert. Chronisch gebruik kan verschillende cognitieve functies aantasten, bijdragen aan psychiatrische beelden als depressie en psychotische...
Lees het artikelHet AlfaBet van de aCute zorg
De gebruikelijke manier om tot een diagnose te komen is een uitgebreide anamnese gevolgd door lichamelijk onderzoek, eventueel aanvullend onderzoek en de formulering van een werkdiagnose met differentiaaldiagnoses. Indien er sprake is van een stabiele situatie, is dit een beproefde methode. Er zijn echter situaties dat deze methode niet geschikt is, situaties waarin er sprake is van een acute bedreiging van de gezondheid van een patiënt. Een goede klinische blik is vaak voldoende om te...
Lees het artikelAcute vergiftiging
Een vergiftiging is het binnendringen van een giftige stof in het lichaam of ophoping van een door het lichaam zelf geproduceerde giftige stof. Belangrijk is de situatie waaronder een vergiftiging is opgetreden, omdat er geen stoffen bestaan die in elke hoeveelheid en onder alle omstandigheden een vergiftiging kunnen veroorzaken.
Lees het artikelEndocarditis
Infectieuze endocarditis (IE) is een progressieve ontsteking van de binnenkant van het hart en/of de hartkleppen, die in de meeste gevallen veroorzaakt wordt door bacteriële infectie. Het is een ernstige ziekte, want door de ontsteking kunnen de hartkleppen en de omliggende structuren en kleppen beschadigd raken. Dit kan leiden tot hartfalen en ritme- en geledingsstoornissen. Daarnaast kan endocarditis sepsis, een CVA en perifere embolieën veroorzaken. Het is een complex...
Lees het artikelZuurstofsaturatie
Zuurstoftherapie wordt zeer frequent toegepast op intensive care units, medische afdelingen, verzorgingshuizen en zelfs in de thuissituatie. Een goed begrip van de indicaties, gevolgen en risico’s van zuurstoftoediening is voor de zorgverlener van groot belang. Monitoring van de hoeveelheid zuurstof in het bloed kan hierbij in belangrijke mate bijdragen aan een veilige en correcte omgang met zuurstof.
Lees het artikel‘Time is brain’
Patiënten met een beroerte, een herseninfarct of een hersenbloeding hebben een betere kans op herstel als zij snel na het begin van de klachten behandeld worden. De eerste 4,5 uur na de beroerte zijn hierbij van cruciaal belang, maar binnen deze 4,5 uur telt eigenlijk iedere seconde. Om de ‘door to needle time’ – de tijd tussen de aankomst bij de Spoedeisende Hulp en het starten van de behandeling – te verkorten, werken medewerkers van het Academisch Medisch...
Lees het artikelDiabetes mellitus type 1 bij kinderen
Jaarlijks wordt er bij 600-650 kinderen diabetes mellitus type 1 gediagnosticeerd, ook wel diabetes de novo genoemd. Deze kinderen presenteren zich vaak met een diabetische ketoacidose op de Spoedeisende Hulp. Soms is een eerste presentatie zo ernstig dat opname op de intensive care noodzakelijk is. De behandeling van diabetes type 1 bestaat uit het levenslang subcutaan toedienen van insuline door middel van een injectiepen of een insulinepomp. Het vergt van kind en ouders aanpassing van de...
Lees het artikelAlcohol en jongeren: laat je niet flessen!
Pas op de leeftijd van 25 jaar is de uitrijping van ons brein voltooid. Alle exogene invloeden vóór die leeftijd kunnen een negatieve invloed hebben op het eindresultaat. Alcohol bij jongeren en adolescenten, zeker onder de 18 jaar, heeft een bewezen negatief effect op de ontwikkeling van cerebrale functies, met als gevolg concentratie- en leerstoornissen, slaapstoornissen, risico op verslavingen en achterstand in cognitieve en emotionele ontwikkeling. De...
Lees het artikelDiabetische ketoacidose
Diabetes mellitus type 1 kan zich presenteren met een diabetische ketoacidose. Door een tekort of afwezigheid van insuline vindt er lipolyse plaats: vetweefsel wordt afgebroken om aan de energievoorziening te voldoen. Door een tekort of afwezigheid van insuline kan de glucose immers niet de cel in getransporteerd worden. De diagnose diabetische ketoacidose wordt gesteld op basis van bloed- en urineonderzoek. Vaak zijn patiënten met een diabetische ketoacidose uitgedroogd. Zonder...
Lees het artikelBuikligging bij COVID-19-patiënten tijdens invasieve beademing
In december 2019 ontstond in Wuhan (China) een nieuw virus genaamd SARS-CoV-2, dat COVID-19 (coronavirus disease 2019) kan veroorzaken. Het virus veroorzaakt een bovensteluchtweginfectie, die zich in korte tijd ontwikkelt tot een longontsteking (pneumonitis) en uiteindelijk kan leiden tot het ‘acute respiratory distress’-syndroom (ARDS) en septische shock. Als andere meer traditionele manieren van beademen falen, wordt de patiënt bij de behandeling van ARDS in...
Lees het artikelAutonome dysreflexie bij dwarslaesie
Autonome dysreflexie is een complicatie die kan optreden bij patiënten met een dwarslaesie. Het belangrijkste symptoom is acute, bonzende hoofdpijn, die het gevolg is van een sterk verhoogde bloeddruk. Als er niet op tijd wordt ingegrepen, kan dit tot een levensbedreigende situatie leiden. Kennis, diagnostiek en adequaat handelen zijn van essentieel belang voor de hulpverlener van patiënten met een dwarslaesie.
Lees het artikelFluxus post partum
Het komt altijd onverwacht, massaal bloedverlies na de bevalling. Het ene moment een stralend gelukkige jonge moeder, een kwartier later bleek, diep in shock. Er dient dan snel en vakkundig gehandeld te worden. In het Academisch Medisch Centrum (AMC) wordt dit (met andere acute verloskundige situaties) regelmatig getraind. We proberen de training zo reëel mogelijk te maken door de inzet van acteurs (lotusslachtoffers) en door op de werkvloer te trainen met multidisciplinaire teams.
Lees het artikelSchouderdystocie
Het optreden van een schouderdystocie tijdens de baring is een niet goed voorspelbare, acute situatie. De definitie van een schouderdystocie is het moeizaam ontwikkelen van de schouders, doordat de voorste schouder achter de symfyse (schaambeen) blijft haken.1 Een typisch verschijnsel bij een schouderdystocie is het zogenoemde turtle-neck sign, waarbij het hoofdje zich – na de geboorte van de schedel – weer lijkt terug te trekken.2 De voorste schouder van het kind blijft haken...
Lees het artikelSepsis: herkennen en behandelen
Sepsis is een veelvoorkomende oorzaak van morbiditeit en mortaliteit in zorginstellingen. Het ontstaat wanneer het immuunsysteem overmatig reageert op een infectie. De resulterende systemische klachten en orgaandisfunctie zijn kenmerkend voor dit ziektebeeld. Nieuwe inzichten in het ziekteproces hebben in recente jaren geleid tot veranderingen in de definitie en behandelstrategieën. Deze worden in dit artikel besproken.
Lees het artikelNazorg bij een COVID-19-besmetting
Een deel van de mensen houdt na besmetting met COVID-19 langdurig klachten. Dat wordt ‘long-COVID’ genoemd. De klachten kunnen tot enkele weken, maar soms meerdere maanden na een infectie aanhouden. De ernst kan afnemen in de loop van de tijd. Mensen kunnen continu of wisselend klachten hebben. Het is nog niet duidelijk waarom deze klachten optreden. Wie door een COVID-19-besmetting op de IC moet worden opgenomen, kan ook daarvan langdurig klachten houden. Problemen die toe...
Lees het artikelDruk op de Spoedeisende Hulp
Een file van ambulances voor de afdeling Spoedeisende Hulp van een ziekenhuis, ambulances die rondjes moeten rijden met een patiënt aan boord tot er plaats is of ambulances die uit moeten wijken naar een geheel andere regio. Het komt steeds vaker voor in Nederland en in landen om ons heen en is een direct gevolg van overcrowding. In dit artikel wordt uitgelegd wat onder overcrowding wordt verstaan en welke gevolgen dit kan hebben voor de individuele patiënt en de zorgketen in zijn...
Lees het artikelAortadissectie
Een aortadissectie is een zeldzaam ziektebeeld met verstrekkende gevolgen voor de patiënt en zijn naasten op fysiek en psychosociaal terrein. Actuele gegevens over hoe vaak een aortadissectie voorkomt zijn schaars. De schatting is dat een aortadissectie bij 2-4 op 100.000 personen voorkomt. Het overkomt mannen vaker dan vrouwen. Snelle herkenning van het ziektebeeld is van groot belang, te meer daar de behandelmogelijkheden zijn uitgebreid en overlijden voorkómen kan worden.
Lees het artikelRecreatief drugsgebruik onder jongeren en cardiale problemen
Bij gebruik van drugs gaan de bloeddruk en de hartslag omhoog. Daardoor heeft het hart meer zuurstof nodig, terwijl de vaten kunnen vernauwen van drugs. Die gevaarlijke combinatie kan leiden tot pijn op de borst, ritmestoornissen of zelfs een hartinfarct. Met name stimulerende middelen (XTC, MDMA, amfetamine, speed, cocaïne, methylfenidaat, maar ook bijv. cafeïne) kunnen hartkloppingen, hoge hartslag (tachycardie) of hartproblemen veroorzaken.1 Sinds een aantal jaren wordt er een...
Lees het artikelTorsade de pointes
Torsade de pointes (TdP) is een vorm van ventriculaire tachycardie die wordt gekenmerkt door een typisch elektrocardiogram (ecg-)patroon, waarbij het QRS-complex als een golfbeweging draait om de iso-elektrische basislijn van het ecg. Torsade de pointes is Frans en betekent ‘draaien van de punten’ en verwijst naar de veranderende as van de QRS-complexen. TdP kan leiden tot ventrikelfibrilleren en plotse hartdood als het niet snel wordt behandeld. In dit artikel bespreken we de...
Lees het artikelPostoperatieve gastroparese
Gastroparese wordt gekenmerkt door een vertraagde maaglediging. De normale functie van de maag is afhankelijk van een complexe coördinatie tussen het centraal zenuwstelsel en het enterisch zenuwstelsel. Gastroparese komt postoperatief bij ongeveer 13% van de patiënten voor. Het herkennen van een gastroparese is belangrijk voor het herstel van de patiënt en het voorkómen van aspiratie van maaginhoud.
Lees het artikelBrandwonden beoordelen
Een 44-jarige man loopt door een steekvlam brandwonden op aan zijn handen en gelaat. Voor hoeveel procent is deze patiënt verbrand en wat is de juiste plek om hem te behandelen?
Lees het artikelTherapeutische taal en communicatie
U werkt in de zorg. Maar hebt u zelf wel eens ervaren hoe het is om patiënt te zijn? Lees mee over Annette in de casus. Annette is een patiënte die vandaag een mastectomie zal ondergaan in verband met een mammacarcinoom. Ze ligt op de holding, voordat ze opgehaald wordt door de anesthesiemedewerker. Vraag uzelf hierbij af hoe het zou voelen als u zelf een operatie zou ondergaan. Wat zou u zich afvragen voordat u onder narcose wordt gebracht? Wie zou u willen dat ze bellen als de...
Lees het artikelClaviculafractuur
Bewegen en sporten zijn gezond en zeker bij mooi weer gaan er weer veel wielrenners en mountainbikers de weg op en de velden in. Een keerzijde is dat het niet altijd zonder ongelukken gaat. Een sleutelbeenfractuur (claviculafractuur) is een veelvoorkomend letsel bij mountainbikers, wielrenners en fietsers met elektrische ondersteuning.
Lees het artikelDe benauwde patiënt
Dyspneu (kortademigheid of benauwdheid) is een veelvoorkomende klacht en kan zich op diverse manieren presenteren. Het is de belangrijkste klacht bij veel patiënten met een hart- of longziekte. Dyspneu kan echter ook vele andere oorzaken hebben en de diagnose is niet altijd gemakkelijk te stellen. In dit artikel wordt ingegaan op de analyse en differentiële diagnoses van dyspneu. Uiteraard wordt ook ingegaan op de verpleegkundige aspecten bij de benauwde patiënt.
Lees het artikelExtreem vroeg geboren… en dan?
De afgelopen jaren zijn er grote stappen gezet in de ontwikkelingen binnen de neonatologie. Sinds 2010 worden in Nederland kinderen actief opgevangen met een zwangerschapsduur vanaf 24 weken. 1,2 Deze vooruitgang gaat gepaard met een groter risico op overlijden en mogelijke gevolgen voor de ontwikkeling op langere termijn. 3 In dit artikel wordt de nadruk gelegd op de incidentie van handicaps bij extreem premature pasgeborenen, aandachtspunten ter bevordering van de hersenontwikkeling en...
Lees het artikelNecrotiserende enterocolitis
Necrotiserende enterocolitis (NEC) is een indrukwekkend ziektebeeld, dat in de neonatologie regelmatig voorkomt en waarvan de etiologie nog steeds niet helemaal duidelijk is. Er zijn wel factoren bekend die mogelijk een rol spelen, maar er zijn ook nog veel onduidelijkheden rondom dit ziektebeeld. NEC komt voornamelijk voor bij prematuren. De incidentie kan oplopen tot 7%. De mortaliteit ligt tussen 15 en 30% en is hoger naarmate de zwangerschapsduur korter is en het...
Lees het artikelReanimatie in het ziekenhuis
Een reanimatie in het ziekenhuis is geassocieerd met hoge mortaliteit. Hoewel professionele hulpverlening snel ter beschikking is, verschilt de patiëntenpopulatiedie reanimatiebehoeftig is wezenlijk van de groep die buiten het ziekenhuis een circulatiestilstand krijgt. Verbetering van de uitkomst lijkt te vinden in het optimaliseren van teamtraining van reanimatievaardigheden, evaluatie en de identificatie van risicogroepen.
Lees het artikelEerste hulp bij brandwonden
Brandwonden zijn wonden die speciale aandacht verdienen, onder meer omdat zij uitermate pijnlijk kunnen zijn en na de verbranding de vitale functies van de patiënt negatief beïnvloeden. Bovendien kunnen brandwonden littekens opleveren en is ook de kans op psychische schade voor de patiënt uitzonderlijk hoog, omdat de patiënt het ongeluk vaak bewust heeft meegemaakt.
Lees het artikelHypothermie
Hypothermie is een nieuwe en veelbelovende neuroprotectieve therapie voor a terme neonaten met ernstige perinatale asfyxie. Gezien de impact van de hypothermie op de fysiologie van de neonaat is intensieve medische en verpleegkundige zorg een noodzaak. In de toekomst zullen onderzoeken zich moeten richten op het optimaliseren van de hypothermie en het combineren van hypothermie met andere behandelingen.
Lees het artikelEen onverwacht slechte start bij de geboorte
Meerdere malen per jaar wordt een voldragen neonaat geboren met een onverwacht slechte start. Zowel voor ouders als voor hulpverleners is dit enorm schrikken. Er kunnen meerdere oorzaken ten grondslag liggen aan een slechte start. Voorkomende oorzaken zijn bijvoorbeeld een schouderdystocie, waarbij het hoofd geboren is en het kind vervolgens ‘blijft hangen’; een (gedeeltelijke) loslating van de placenta, oftewel abruptio placentae of solutio; een navelstrengprolaps of een...
Lees het artikelRichtlijn koorts bij kinderen
Koorts bij kinderen is een frequente reden voor een bezoek aan de Spoedeisende Hulp. De uitdaging is het vroegtijdig onderscheiden van kinderen met een ernstige infectie van de grote meerderheid van kinderen met een zelflimiterende aandoening. Met het dalen van de incidentie van ernstige infecties sinds de introductie van verschillende vaccinaties, is ook de ervaring met de beoordeling van het ernstig zieke kind minder groot geworden. Het feit dat per jaar nog 23 kinderen in Nederland...
Lees het artikelAangeboren hartafwijkingen
Jaarlijks worden er in Nederland ongeveer 1.250 kinderen geboren met een corvitium oftewel hartafwijking. In dit artikel worden de meest voorkomende congenitale hartafwijkingen en de eerste opvang daarbij besproken.
Lees het artikelDiagnostiek en opvang van hemoptoë
Hemoptoë, ook wel longbloeding genoemd, is een symptoom van diverse ziekteprocessen. De presentatie varieert sterk: van bloederig sputum tot massaal bloedverlies. Een relatief kleine bloeding heeft al de potentie om de luchtwegen te obstrueren met respiratoire insufficiëntie of de dood tot gevolg. Kennis over de presentatie, diagnostiek en behandeling van hemoptoë is dan ook van belang om als hulpverlener tijdig en adequaat in te grijpen.
Lees het artikelSeptische shocksyndroom
De (ernstige) sepsis is een veel gezien ziekteproces op een verpleegafdeling, waarbij interventies door het Spoed Interventie Team (SIT) noodzakelijk en gewenst zijn. Als gevolg van een infectie in het lichaam ontstaat er een cascade aan verschijnselen waarbij vaak meerdere vitale functies bedreigd worden. De ernstige hypotensie die als gevolg van een relatief vochttekort in de bloedvaten ontstaat, vormt een bedreiging voor zuurstoftransport van en naar de weefsels. Hierbij ontstaat er...
Lees het artikelEen schokkende ervaring
Elke verpleegkundige weet het. Op een dag kun je geconfronteerd worden met een schokkende ervaring. Wanneer hierop adequaat gereageerd wordt, kan dat veel psychisch en lichamelijk leed voorkomen. De gevolgen van een schokkende ervaring zoals angst, irritatie, spanning op het werk of ziekteverzuim raken niet alleen het individu maar ook de collega’s op de afdeling en de organisatie. Vooral de directe collega’s hebben bij de opvang een belangrijke taak.
Lees het artikelAls team werken aan comfortabele zorg voor het kind
Pijnlijke en/of beangstigende medische procedures betekenen voor kinderen en hun ouders vaak een grote bron van stress. Oplossingen hiervoor vragen om maatwerk. Bepalend hierbij zijn het type procedure, eerdere ervaringen, ontwikkelingsleeftijd, karakter en de sociale context van het kind. Het is belangrijk om in samenwerking met kind, ouders en zorgverleners tot de best mogelijke zorg te komen. Procedurele comfortzorg (PCZ) is daarom teamwerk, waarbij gestreefd wordt naar vertrouwen tussen...
Lees het artikelDe opvang van het acuut benauwde kind met astma
Een astma-aanval of astma-exacerbatie bij kinderen is vaak een reden voor opname in het ziekenhuis. Een opname is belastend voor het kind en het hele gezin. Ouders en kind moeten goed worden begeleid om opname te voorkomen. Aan verpleegkundigen de taak om de begeleiding van het kind met astma serieus te nemen en goed op de hoogte te zijn van de laatste richtlijnen. In de begeleiding moet informatie herhaaldelijk worden verteld. Het lijkt zo eenvoudig (puffen), maar in de praktijk gaat het...
Lees het artikelStil delier
Het neuropsychiatrische syndroom delier komt veel voor bij ouderen en heeft verstrekkende gevolgen voor de patiënt en diens familie. Er zijn drie subtypen van het delier: het hyperactieve, het hypoactieve en gemengde delier. Het hypoactieve of stil delier komt waarschijnlijk relatief vaker voor bij ouderen, maar wordt helaas regelmatig over het hoofd gezien. De verpleegkundige neemt een centrale positie in bij het vroegtijdig herkennen van het hypoactieve delier en het inzetten van...
Lees het artikelGroep B-streptokok
In Nederland is ongeveer 20% van alle zwangere vrouwen draagster van groep B-streptokokken (GBS) ook wel Streptococcus agalactiae genoemd. De helft van alle kinderen van wie de moeder draagster is van GBS, is gekoloniseerd. Ongeveer 1% van die kinderen ontwikkelt een infectie tijdens of kort na de geboorte. GBS kan bij 15 tot 20 pasgeborenen per jaar leiden tot ernstige neonatale morbiditeit en mortaliteit. In 10% van de gevallen is er sprake van een sepsis/meningitis en 5% van deze...
Lees het artikelAcuut myocardinfarct
Plotseling zweten en een drukkend gevoel op de borst met uitstraling naar de linker arm. Dit zijn klassieke klachten die kunnen passen bij een hartinfarct. Als dat gebeurt, mag er geen tijd verloren gaan om iemand in het ziekenhuis op te nemen en te dotteren. Dit artikel beschrijft het proces voorafgaand aan de behandeling in het ziekenhuis en de behandeling gedurende de ziekenhuisopname.
Lees het artikelHartfalen
In dit artikel wordt ingegaan op (acuut) hartfalen: wat is het en hoe komt het, hoe herken ik het, wat is de behandeling volgens de laatste richtlijn?
Lees het artikelHerkenning en opvang van het vitaal bedreigde kind
Voor een belangrijke afname van sterfte en secundaire restschade bij vitaal bedreigde kinderen zijn vroegtijdige herkenning en primaire behandeling van respiratoir, circulatoir of centraal neurologisch falen van essentieel belang. Om dit te standaardiseren, zijn internationale richtlijnen (advanced paediatric life support, apls) opgesteld. In Nederland organiseert de Stichting Spoedeisende Hulp bij Kinderen cursussen over de herkenning en opvang van vitaal bedreigde kinderen voor...
Lees het artikelFracturen
Jaarlijks melden zich bij de huisartsenpost en de Spoedeisende Hulp duizenden mensen met klachten van het bewegingsapparaat. Deze worden vaak veroorzaakt door een trauma. De oudere patiënt die valt, de sporter die een trap heeft gehad van een tegenstander. In dit artikel wordt onder andere aandacht besteed aan de anatomie van het botweefsel, soorten fracturen, symptomen van fracturen en de behandeling.
Lees het artikelAcuut compartimentsyndroom
Het acuut compartimentsyndroom (ACS) is een acuut ontstane verhoogde druk in een aangedaan spiercompartiment. Om weefselversterf te voorkomen is snelle diagnostiek van groot belang. De diagnose wordt gesteld door middel van de 4 P’s. Bij het vermoeden van het ACS is chirurgisch ingrijpen geboden. Een fasciotomie is de enige remedie. Het sluiten van de wond kan op verschillende wijzen gebeuren: spontaan, door middel van veters, vac-pomp of huidtransplantatie.
Lees het artikelHypo
Hypoglykemie (‘hypo’) is een te lage bloedglucosespiegel (< 3 mmol/l). In de meeste gevallen krijgt de patiënt vroege waarschuwingssignalen zoals honger, trillen, zweten, tintelingen rond de mond. Het tijdig nemen van wat suiker zorgt er veelal voor dat de verschijnselen weer verdwijnen. Als er niet wordt opgetreden wanneer de eerste verschijnselen van hypoglykemie zich voordoen, volgen ernstiger verschijnselen zoals verminderde cognitieve functies, bewustzijnsdaling,...
Lees het artikelKlinisch redeneren bij acute buikpijn bij volwassenen
Acute buikpijn is een aandoening die (op de Spoedeisende Hulp) aandacht en vaak directe behandeling vereist. Acute buikpijn kan veroorzaakt worden door een infectie, ontsteking, vasculaire occlusie of obstructie. Veelal gaat het gepaard met klachten zoals plotseling opkomende pijn met bijbehorende misselijkheid en/of braken.
Lees het artikelToepassing nieuwe evidence-based richtlijn op casus acute wond
Patiënten met een acute wond die is ontstaan na trauma of een chirurgische ingreep, kunnen vanaf nu behandeld worden volgens de evidence-based richtlijn Wondzorg.1 Uniformiteit en doelmatigheid van de behandeling en verzorging van deze patiënten, zullen tot snellere wondgenezing leiden, minder pijn, minder infecties en lagere kosten. Vijf knelpunten in de huidige wondzorg zijn door experts vastgesteld. Vervolgens zijn deze beantwoord met informatie uit wetenschappelijke...
Lees het artikelStressmanagement bij recent afgestudeerde verpleegkundigen
Tijdens acute situaties treedt er onder recent afgestudeerde verpleegkundigen stress en onzekerheid op door een gebrek aan ervaring. Klinische verslechteringen worden vaak gemist, omdat een pas afgestudeerde verpleegkundige het lastig vindt bij patiënten onderscheid te maken tussen acute problematiek en niet-acute problematiek. De onvoldoende voorbereiding op deze situaties en onvoldoende ervaring leiden tot toename van fouten die direct effect kunnen hebben op de patiënt.
Lees het artikelAcute neurologie
Moeilijk uit de woorden kunnen komen, afhangende mondhoek en verlammingsverschijnselen van arm en/of been van een lichaamshelft. De meeste mensen zullen dit herkennen als een beroerte of cerebrovasculair accident. Maar wat is nu eigenlijk een cerebrovasculair accident en is het altijd wel zo goed te herkennen als hiervoor beschreven?
Lees het artikelAcute lymfatische leukemie bij kinderen
Bij acute lymfatische leukemie (ALL) verdringen maligne cellen het gezonde beenmerg. Dit kan leiden tot diverse symptomen zoals bleekheid, botpijn, hematomen en perioden met koorts. ALL is de meest voorkomende oncologische aandoening bij kinderen, 120 kinderen per jaar in Nederland. De diagnostiek en de hoogcomplexe zorg vinden plaats in een kinderoncologisch centrum en de laagcomplexe zorg in een shared carecentrum in de woonomgeving van het kind. Alle kinderen in Nederland worden behandeld...
Lees het artikelAcute myeloïde leukemie
Moe, bleek, duizelig, niet echt opknappen. De huisarts kan de oorzaak ook niet achterhalen en laat bloedonderzoek doen. De patiënt wordt doorverwezen naar de hematoloog op verdenking van acute leukemie.
Lees het artikelPijnbehandeling zonder medicatie
De prevalentie van pijn na een operatie is hoog, waardoor de noodzaak om farmacologische pijnbehandeling zo breed mogelijk te ondersteunen met niet-farmacologische technieken toeneemt. Er is kwantitatief onderzoek met een kwalitatieve component gedaan naar het gebruik van niet-farmacologische technieken bij acute postoperatieve pijn vanuit verpleegkundig perspectief. Op basis hiervan is een richtlijn opgesteld die beschikbaar is ter ondersteuning van de pijnbehandeling.
Lees het artikelDruppels en spuitenpomp
Ruim tien jaar geleden constateerden we in het UMCG, dat het vaak slecht gesteld was met de rekenvaardigheid van stagiairs verpleegkunde. Dit heeft ertoe geleid dat we sinds 2001 bij alle stagiairs en leerling-verpleegkundigen een rekentoets afnemen. Het behalen van de rekentoets is voorwaarde om leerdoelen met betrekking tot medicatie, infuus, sondevoeding en zuurstof te kunnen afronden in het UMCG. Ter voorbereiding op deze toets wordt de studenten een module en een college...
Lees het artikelHet guillain-barrésyndroom
Het guillain-barrésyndroom (GBS) is een snel progressieve levensbedreigende aandoening. Het wordt in de meeste gevallen voorafgegaan door een infectie en ontstaat door kruisreactie van geproduceerde antistoffen met bestanddelen van de lichaamseigen zenuwen. Het syndroom wordt gekenmerkt door een progressieve zwakte van armen en benen in combinatie met verlaagde dan wel afwezige spierrekkingsreflexen. De diagnose kan veelal op basis van het klinisch beeld worden gesteld, en kan worden...
Lees het artikelVruchtwaterembolie
Een vruchtwaterembolie is een zeldzaam maar dramatisch ziektebeeld rondom de bevalling, met een hoge mortaliteit en morbiditeit voor zowel moeder als kind. Snel en doeltreffend ingrijpen is hierbij noodzakelijk. Bij een vruchtwaterembolie treedt er een cardiovasculaire collaps op met stollingsproblematiek rondom de bevalling. Het lijkt op een anafylactische reactie op foetaal materiaal in de circulatie van de moeder. Het effect van de reactie is afhankelijk van de hoeveelheid materiaal, en...
Lees het artikelCasus acute pancreatitis
Een 32-jarige man wordt door de huisarts verwezen naar de poli Interne geneeskunde met een sinds enkele weken bestaande zeurende pijn in de bovenbuik uitstralend naar de rug. Een paar weken geleden had hij plotseling heftige pijn midden in de bovenbuik. De pijn was continu aanwezig, straalde niet uit en was niet koliekachtig. De dagen erna zakte de pijn af en hoopte patiënt dat de pijn vanzelf zou verdwijnen. De pijn ging echter over in een zeurende, uitstralende pijn.
Lees het artikelSeksueel geweld
Tegenwoordig zijn er in Nederland Centra voor Seksueel Geweld, waarin verschillende disciplines samenwerken en de zorg voor slachtoffers centraal staat. De centra doen forensisch-medisch onderzoek, leveren acute medische zorg gericht op preventie van zwangerschap en besmetting met seksueel overdraagbare aandoeningen. Ook leveren de centra acute psychologische zorg gericht op herstel en preventie van psychische stoornissen zoals een posttraumatische stressstoornis.
Lees het artikelDe sikkelcelpatiënt
Sikkelcelziekte is een erfelijke afwijking van het hemoglobinemolecuul. De ziekte kenmerkt zich door chronische anemie en het optreden van de zogenoemde sikkelcelcrisen. Deze pijnlijke crisen zijn het gevolg van vaso-occlusie van de microcirculatie. De klinische behandeling van een crise bestaat uit pijnbestrijding door middel van opiaten, hyperhydratie en het voorkomen van complicaties. Naast deze acute gevolgen van sikkelcelziekte ontstaat bij patiënten door een chronische...
Lees het artikelSubarachnoïdale bloeding
De meeste mensen hebben wel gehoord van een ‘hersenbloeding’. De oom van uw beste vriendin, de moeder van uw klasgenoot, of misschien zelfs iemand in uw eigen familie. Een hersenbloeding komt in enkele varianten voor, afhankelijk van de locatie van de bloeding. In dit artikel volgen we de casus van mevrouw Trom, een fictief persoon, die opgenomen wordt in het ziekenhuis met een subarachnoïdale bloeding (SAB). Onder de cerebrovasculaire accidenten (CVA’s) is dit een...
Lees het artikelRabdomyolyse
Rabdomyolyse komt uit het Grieks en is samengesteld uit rhábdos dat streep betekent, mus staat voor spier en lúsis wordt vertaald met afbraak. Bij rabdomyolyse, ook wel compartiment- of logesyndroom genoemd, gaat het om de afbraak van grote hoeveelheden dwarsgestreepte spiercellen door verwonding, waardoor de inhoud van de spiercellen naar buiten loopt en opgenomen wordt in het bloed. Het is een zeldzame aandoening die een ernstig verloop kan hebben als zij niet tijdig herkend...
Lees het artikelTENS, een non-farmacologische pijninterventie
Transcutane elektrische neurostimulatie (TENS) is een non-farmacologische interventie om pijn te reduceren en draagt bij aan een verminderd gebruik van analgetica (pijnmedicatie). De patiënt kan, na een (professionele) uitleg, deze therapie zelfstandig toepassen op tijden die inpasbaar zijn in het dagelijks leven. In dit artikel wordt uitleg gegeven over het werkingsmechanisme van TENS, welk programma het meest geschikt is voor het soort pijn en wat de rol is die de verpleegkundige...
Lees het artikelAmylase
Amylase is een verteringsenzym. De normaalwaarde van amylase is < 100 U/L. Ongeveer 40-45% van de amylase wordt geproduceerd in de alvleesklier en 55-60% in de speekselklieren. Kleine hoeveelheden worden geproduceerd door de eileiders, testes, longen, schildklier, amandelen en sommige kwaadaardige neoplasmata. Verder kan het voorkomen in cystevloeistof, moedermelk, zweet en tranen. De nieren scheiden amylase uit (25%) en het mononucleaire fagocytensysteem verwijdert amylase...
Lees het artikelCRM-communicatie in de neonatale reanimatie
Een reanimatie van een pasgeborene is een zeer ingrijpende gebeurtenis: zowel voor de ouders als voor de betrokken hulpverleners. Gestructureerd handelen, communiceren en evalueren zijn daarbij belangrijke aandachtspunten. Communicatie door middel van Crew Resource Management (CRM) bevordert de vaardigheden die essentieel zijn voor een goede samenwerking en communicatie in acute medische situaties.
Lees het artikelVerwardheid bij een oudere patiënt met alcoholafhankelijkheid
Verwardheid is een toestand waarbij het bewustzijn, waarnemen of denken verstoord is. Bijvoorbeeld: de patiënt is minder alert dan normaal (gedaald bewustzijn), niet georiënteerd in tijd, plaats en/of persoon, hoort, ziet, voelt, ruikt of proeft dingen die er niet zijn (hallucinaties), heeft gedachten die niet overeenkomen met de werkelijkheid (wanen), heeft een verstoring van het slaap/waakritme of heeft geheugenproblemen. Klinisch redeneren is een manier van redeneren waarbij...
Lees het artikelAbruptio placentae
Een abruptio placentae is het gedeeltelijk of geheel voortijdig loslaten van de placenta. Abruptio placentae wordt ook solutio placentae genoemd. In dit artikel wordt abruptio placentae aangehouden. Abruptio placentae, partieel dan wel totaal, is een zeldzame en ernstige complicatie in de zwangerschap met een hoge foetale morbiditeit en mortaliteit. Een abruptio placentae is vaak moeilijk te herkennen, omdat de symptomen ook kunnen passen bij een normaal beloop van de zwangerschap. De...
Lees het artikelAnafylactische shock
Anafylaxie is een acute allergische reactie op bijvoorbeeld geneesmiddelen, voedsel of een insectenbeet. Anafylaxie kan leiden tot shock en bij niet-handelen een fatale afloop hebben. De Gezondheidsraad schat de prevalentie van anafylaxie ten gevolge van voeding per 100.000 mensen op 1-3%. Cijfers van anafylaxie als gevolg van medicijnen of insectenbeten, zijn er niet, omdat dit niet is onderzocht. In dit artikel wordt voornamelijk ingegaan op de ernstige allergische reactie, de...
Lees het artikelFunctieverlies als gevolg van een ziekenhuisopname
Een groot deel van de ouderen heeft te maken met functieverlies als gevolg van een ziekenhuis opname. Dat betekent dat zij essentiële activiteiten zoals wassen, aankleden en lopen niet meer zelfstandig kunnen uitvoeren. Bij normale veroudering gaan de spiermassa en spierkracht achteruit; deze achteruitgang wordt ook wel sarcopenie genoemd. Een ziekenhuisopname kan deze achteruitgang verder versnellen. Vier factoren spelen daarbij een rol: de pre-existente geriatrische condities die...
Lees het artikelHaloperidol
Haloperidol is een geneesmiddel dat sinds 1959 veelvuldig wordt voorgeschreven aan patiënten die last hebben van psychotische klachten. Het wordt bijvoorbeeld voorgeschreven aan ouderen met gedragsstoornissen ten gevolge van dementie en delier. Het heeft een sterk sederende en antipsychotische werking en wordt vooral toegepast bij acute psychiatrische opwindingstoestanden en acute psychosen. Verpleegkundigen worden regelmatig geconfronteerd met ouderen met gedragsproblemen. Om ouderen...
Lees het artikelEen bijzondere tweeling
In Nederland worden er gemiddeld 18 tot 19 tweelingen geboren per 1000 bevallingen. Van alle tweelingen is ongeveer 65% twee-eiig. Slechts 35% van de tweelingparen is dus eeneiig. Eeneiige tweelingen ontstaan doordat één bevruchte eicel zich al heel snel na de bevruchting in tweeën splitst. In zeldzame gevallen kunnen er bij een eeneiige tweeling intra-uterien of rondom de geboorte ernstige problemen ontstaan door een afwijkende bloedverdeling in de placenta.
Lees het artikelHigh risk medicatie
Het implementeren van het thema ‘High risk medicatie’, onderdeel van het Veiligheidsmanagementsysteem (VMS-)programma, is voor ziekenhuizen en de verpleegkundige beroepsgroep een dagelijkse uitdaging in een weerbarstige werkpraktijk. Uit de Centrale Medicatiefouten Registratie (CMR) blijkt dat er veel fouten gemaakt worden bij parenterale geneesmiddelen. 1 Vaak bij de toediening, die dikwijls door verpleegkundigen wordt gedaan. Om fouten en letsel te voorkomen en het aantal...
Lees het artikelVirale hepatitis: vóórkomen en voorkòmen
Een infectie met een hepatitisvirus kan de oorzaak zijn van een acute of chronische hepatitis. Een acute hepatitis kan veroorzaakt worden door het hepatitis-A of B-virus, een chronische hepatitis door het hepatitis-B of C-virus. In de gezondheidszorg is er een grotere kans op het oplopen van een besmetting met hepatitis-B of C, doordat er het risico is van een prikaccident. Prikaccidenten kunnen worden voorkómen door veilig te werken. In Nederland komen jaarlijks naar schatting...
Lees het artikelRouw in coronatijden
Het sterven van mensen tijdens de COVID-19-pandemie krijgt een heel andere dimensie. Door de beperkte bezoekregelingen van familieleden en vrienden en het verplichte afstand houden is er het risico dat mensen in eenzaamheid sterven. Professionele hulpverleners worden geconfronteerd met de extra belasting van beschermingsmaatregelen om onderlinge besmetting tegen te gaan. Bovendien staan ze voor de opdracht extra ondersteuning te bieden in de palliatieve periode. Dat heeft consequenties voor...
Lees het artikelAudit en feedback voor evidence-based zorg
Van 2014 tot 2016 steeg het aantal indicatoren in de Nederlandse ziekenhuizen van 1.360 naar 1.551, een toename van 14%. 1 Met de komst van het elektronisch patiëntendossier is de verwachting dat het aantal kwaliteitsmetingen nog verder zal toenemen. 2 Hoe zorgen we ervoor dat al deze metingen resulteren in betere, evidence-based zorg voor de patiënt?
Lees het artikelTuchtrecht voor verpleegkundigen
Verpleegkundigen vallen onder het medisch tuchtrecht. Patiënten en naaste familie die ontevreden zijn over het handelen van een verpleegkundige kunnen hierover een tuchtklacht indienen bij het tuchtcollege. Het tuchtcollege beoordeelt of een verpleegkundige volgens de professionele standaard heeft gewerkt.
Lees het artikelSeks en intimiteit in de spreekkamer: medisch of privédomein?
Borstkanker is een ziekte die het leven van een vrouw volledig kan ontregelen. De behandeling van borstkanker kan ook impact hebben op seks en intimiteit. De vraag die beantwoord wordt in dit artikel is, of er een noodzaak is om seks en intimiteit aan te kaarten in een medisch gesprek. Om tot een antwoord te komen wordt eerst gekeken naar de wens van artsen en patiënten om het gesprek aan te gaan en ten slotte wordt er onderzocht welke interventies aangeboden kunnen worden op het gebied...
Lees het artikelZeldzaam
Wat is er aan de hand? Joke Mulder is 8 jaar en ernstig ziek. Joke is prematuur en dysmatuur geboren. Gedurende haar jeugd heeft ze veel terugkerende infecties, terwijl ze afgelopen jaar ook een ‘pure red cell aplasie’1 doormaakte. Ook al wordt Joke behandeld met bloedtransfusies en corticosteroïden, uiteindelijk faalt haar complete beenmerg. Joke wordt overgeplaatst naar het LUMC voor een stamceltransplantatie(STC).2 Joke krijgt tijdens haar voorbereiding cytostatica....
Lees het artikelKlinisch-wetenschappelijk onderzoek
Om de hoge kwaliteit van de patiëntenzorg in stand te houden en verder te verbeteren is medisch-wetenschappelijk onderzoek onmisbaar. In veel ziekenhuizen worden de verpleegkundigen in toenemende mate betrokken bij klinisch-wetenschappelijk onderzoek. Dit kan onderzoek zijn naar nieuwe medicijnen, naar nieuwe combinaties van medicijnen, een operatietechniek of naar een nieuwe behandelmethode.
Lees het artikelLong COVID en psychische klachten
Een op de acht Nederlanders houdt langdurige klachten na een besmetting met COVID-19. Bij long COVID komen ook vaak psychische klachten als angst en depressie voor. Copingstrategieën kunnen bij long COVID niet effectief blijken, waardoor psychische klachten versterken. Erkenning van de klachten, multidisciplinaire samenwerking in de keten en adequate behandeling kunnen ervoor zorgen dat mensen kunnen herstellen.
Lees het artikelRespiratoir syncytieel virus
Bronchiolitis is een acute (virale) lageluchtweginfectie met ontsteking en obstructie van de kleine luchtwegen. Deze infectie komt voornamelijk voor bij kinderen onder de 2 jaar, meestal in het herfst- en winterseizoen, vaak in aansluiting op een bovensteluchtweginfectie. Een van de meest voorkomende verwekkers is het respiratoir syncytieel virus (RSV).
Lees het artikelOxycodonverslaving
Het gebruik van opioïden, waaronder oxycodon, is een bewezen effectieve methode in de pijnbestrijding van zowel acute als chronische pijn. Behalve de positieve effecten bij bestrijden van pijn is bekend dat er een verslavingsrisico bestaat bij chronisch gebruik van opioïden en er dus daarmee afhankelijkheid en tolerantie kunnen optreden. In de verslavingszorg wordt de afhankelijkheid van oxycodon als verslavingsprobleem behandeld in samenwerking met de pijnspecialist. In dit...
Lees het artikelSteroïd-geïnduceerde bijnierschorsinsufficiëntie
Medicijnen die het hormoon cortisol (glucocorticoïden) bevatten hebben naast positieve effecten, zoals ontstekingsremmend en afweeronderdrukkend, een negatief effect, namelijk het risico op het uitvallen van de bijnierschors (steroïd-geïnduceerde bijnierschorsinsufficiëntie). Hierbij is het lichaam niet meer in staat voldoende cortisol aan te maken en kan er bij acute lichamelijke of emotionele stress een potentieel levensbedreigende situatie ontstaan (addisoncrisis)....
Lees het artikelVerstoord bewustzijn
Wie kent niet de scènes uit de bekendste soapseries: de geliefde die opeens uit een coma ontwaakt. Gek genoeg is dit minder onwaarschijnlijk dan u denkt, want een coma duurt niet langer dan drie weken. Maar helemaal correct zijn die series natuurlijk niet. Een coma eindigt namelijk als een patiënt komt te overlijden of omdat hij/zij de ogen opendoet. Het openen van de ogen betekent alleen niet dat er sprake is van bewustzijn. In dit artikel behandelen we de vormen van verminderd...
Lees het artikelMet spoed van de pijn af
Acute pijn en trauma zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Patiënten met een trauma ervaren pijn, maar de duur en intensiteit hoeven niet gelijk te zijn aan de ernst van de weefselbeschadiging. Bij binnenkomst op de Spoedeisende Hulp (SEH) heeft 91% van de patiënten pijn en 85% van de ongevalspatiënten verlaat de SEH met pijn, veelal met matige tot ernstige pijn. Er is een nieuwe richtlijn ontwikkeld voor pijnbehandeling in de keten van spoedzorg. Hierin staan...
Lees het artikelPijn meten bij patiënten met verbale beperkingen
Verpleegkundigen en verzorgenden meten dagelijks pijn bij diverse groepen patiënten, jong en oud. Pijnmeting blijft niet alleen beperkt tot de bekende groep postoperatieve patiënten met acute pijn, maar wordt in toenemende mate ook uitgevoerd bij patiënten met chronische pijn, zoals patiënten met een oncologische of neurologische aandoening. De pijnmeting wordt meestal gedaan met behulp van de Numeric Rating Scale (NRS). Voor jonge (preverbale) kinderen is de NRS geen...
Lees het artikelDe ziekte van Addison en addisoncrisis
De ziekte van Addison is een aandoening waarbij er, door chronische destructie van bepaalde bijniercellen, onvoldoende bijnierschorshormonen geproduceerd worden. Klinisch kan deze ziekte zich presenteren met velerlei aspecifi eke symptomen zoals algehele malaise, zwakte, buikklachten en gewichtsverlies. Een acute, levensbedreigende presentatie van dit ziektebeeld kan ontstaan naar aanleiding van een trauma of infectie. Dit wordt een addisoncrisis genoemd. Aan de hand van een patiënt...
Lees het artikelIC-delirium
Delirium is een acute psycho-organische stoornis, gekenmerkt door de A-B-C-kenmerken. Een delirium op de IC komt zeer frequent voor en de gevolgen zijn ernstig. Als patiënten niet standaard worden gescreend, worden vele deliriumpatiënten gemist. Om patiënten te screenen op een delirium worden de Intensive Care Delirium Screening Checklist (ICDSC) en de Confusion Assessment Method-ICU (CAM-ICU) aanbevolen. De preventieve maatregelen...
Lees het artikelHet stervensproces
In Nederland overleden in 2006 ongeveer 135.000 mensen, van wie 77.000 aan een chronische aandoening. Van hen was 75% ouder dan 65 jaar. Door de vergrijzing zal dit aantal in de toekomst sterk toenemen. De meest voorkomende doodsoorzaken bij chronische aandoeningen zijn: - kanker: 40.000 patiënten; - CVA (na correctie voor acute sterfte): 10.000 patiënten; - dementie: 8000 patiënten; - COPD en hartfalen: ieder 6000 patiënten; - diabetes mellitus: 3500 patiënten; -...
Lees het artikelDelirium
Delirium is een acute vorm van verwardheid vooral optredend in het ziekenhuis op de intensive care-afdeling en bij ouderen. Het wordt per definitie uitgelokt door een lichamelijke ziekte, intoxicatie of onthouding van een middel. De belangrijke risicofactoren zijn hoge leeftijd en geheugenproblemen. Ondanks het frequente voorkomen wordt delirium vaak niet herkend door artsen en verpleegkundigen. Er bestaan verschillende uitingsvormen: het hyperactieve type, hypoactieve type en een...
Lees het artikelSkin tears
De oudere huid wordt steeds dunner, droger en fragieler. De verschillende huidlagen zijn niet meer zo stevig met elkaar verbonden, waardoor rimpels kunnen ontstaan, maar ook acute, pijnlijke wonden. Onder invloed van medicijnen en leefgedrag, zoals roken, voeding, matige huidverzorging, kan de huid bij bepaalde patiëntengroepen nog dunner zijn. Ook neonaten en kinderen hebben een onderontwikkelde en daardoor kwetsbare huid. Vaak ontstaan skin tears door wrijven, schaven, stoten of...
Lees het artikelCardiac implantable electronic device (CIED) in de laatste levensfase
Bij patiënten met hartritmestoornissen kan de cardioloog besluiten een pacemaker of een implanteerbare cardioverter defibrillator (ICD) te laten inbrengen. Een pacemaker wordt gebruikt bij te langzame ritmes en bij verstoorde geleiding in het hart. Om dit bij te sturen, geeft de pacemaker kleine stroomstootjes af, die de patiënt niet voelt. Anders is het bij gevaarlijke, niet te voorspellen hartritmestoornissen; daarbij kan een ICD worden geplaatst. Deze geeft shocks af om het...
Lees het artikelNierinsufficiëntie door jodiumhoudende contrastmiddelen
Nierinsufficiëntie door jodiumhoudende contrastmiddelen is de derde oorzaak van acute nierinsufficiëntie in Nederlandse ziekenhuizen. Daarom is als een van de tien thema’s van het landelijke VMS Veiligheidsprogramma gekozen voor: ‘Voorkomen van nierinsufficiëntie bij intravasculair gebruik van jodiumhoudendecontrastmiddelen’. In dit artikel gaan we in op jodiumhoudende contrastmiddelen, contrastnefropathie, laten we zien hoe de nierfunctie wordt berekend...
Lees het artikelHartfalen
Hartfalen is een complex van klachten en verschijnselen ten gevolge van een tekortschietende pompfunctie van het hart. Er worden drie vormen van hartfalen onderscheiden. Voor de symptomen is het onderscheid tussen backward failure (falen vóór de aangedane harthelft) en forward failure (na de aangedane harthelft) van belang. De belangrijkste oorzaak van hartfalen is het doormaken van een hartinfarct; ook andere oorzaken worden besproken. Door de vele oorzaken en vormen van...
Lees het artikelSarcoïdose
Sarcoïdose is een auto-immuunziekte die in verschillende organen ontstekingsreacties kan veroorzaken. Het ziektebeeld kan een veelvoud aan klachten geven. Er wordt bij sarcoïdose vaak gedacht aan een ziekte van de longen; dit is echter niet helemaal correct. De aandoening manifesteert zich dikwijls in de longen, maar kan ook andere klachten geven. De verscheidenheid aan klachten, en soms geen klachten, in combinatie met een lage prevalentie maakt dat de diagnose nogal eens wordt...
Lees het artikelMedicatie bij systolisch hartfalen
Hartfalen is een snelgroeiend probleem voor de volksgezondheid met een geschatte prevalentie van > 37,7 miljoen personen wereldwijd.1 De prevalentie en incidentie van hartfalen zijn hoog, 20-30% van de bevolking krijgt gedurende het leven te maken met hartfalen. Hartfalen blijft een dodelijke ziekte: slechts 35% overleeft vijf jaar na de eerste diagnose.2 Medicatie is de hoeksteen van de behandeling van hartfalen. Inmiddels zijn er vier medicatiegroepen die de mortaliteit, het aantal...
Lees het artikelIndicatie voor palliatieve sedatie bij patiënt in laatste levensfase
Patiënten kunnen in de terminale fase van hun leven symptomen hebben die als ondraaglijk lijden worden ervaren. Zo kunnen er symptomen zijn als pijn, benauwdheid, misselijkheid, braken, jeuk, onrust en angst. Dan kan palliatieve sedatie uitkomst bieden. Hiermee wordt het bewustzijn van een patiënt opzettelijk verlaagd. Doel is het lijden te verlichten en niet het leven te verkorten.
Lees het artikelCholecystitis en cholecystectomie
Cholelithiasis, ook wel galsteenlijden genoemd, is een van de meest voorkomende gastro-intestinale aandoeningen. Uiteindelijk treft de aandoening maar liefst 13 tot 22% van de westerse samenleving (Europa en Noord-Amerika), wat in Nederland jaarlijks tot circa 20 000 ziekenhuisopnames leidt. Een complicatie van galsteenlijden is een galblaasontsteking, oftewel cholecystitis. Afhankelijk van de patiënt en diens klinische situatie is een cholecystectomie, het operatief verwijderen...
Lees het artikelHart- en vaatziekten bij vrouwen
Hart- en vaatziekten zijn verantwoordelijk voor een op de vijf sterfgevallen in Nederland en daarmee een van de grootste doodsoorzaken. Binnen de hart- en vaatziekten is er sinds een paar jaar aandacht voor het feit dat mannen en vrouwen zich verschillend kunnen presenteren, niet altijd dezelfde behandeling ondergaan en een verschillende prognose kunnen hebben. De verschillen die gezien worden zijn te verklaren aan de hand van genderverschillen die sociocultureel bepaald zijn en...
Lees het artikelCreatinine en eGFR als maat voor de nierfunctie
De belangrijkste taak van de nieren is het bloed te zuiveren van afvalstoffen en daarbij de zouten en zuurgraad in balans te houden. Met behulp van een creatininebepaling in het serum kan een geschatte glomerulaire filtratiesnelheid worden berekend als maat voor de nierfunctie. In dit artikel zal besproken worden hoe deze waarde geïnterpreteerd dient te worden. Ook de oorzaken en gevolgen van een gestoorde nierfunctie komen aan bod.
Lees het artikelPericarditis en pericardvocht
Pericarditis is een ontsteking van het pericard. Dit zijn de vliezen die rond het hart zitten, ook wel het hartzakje genoemd. Het pericard zorgt ervoor dat het hart vrij kan bewegen tijdens de systole en de diastole. Het hartzakje, gevuld met pericardvocht, zit als een stootkussen om het hart heen. Pericarditis kan mild verlopen, waarbij patiënten lichte pijn op de borst en koorts ervaren. Maar het kan ook een ernstiger beloop hebben, waarbij een grote hoeveelheid pericardvocht de...
Lees het artikelDe charcotvoet
De charcotvoet is een van de mogelijke complicaties bij patiënten met diabetes mellitus. Een charcotvoet is een misvorming van de voet die ontstaat op basis van een uitgebreide gevoelsstoornis (neuropathie) aan de voet. Deze aandoening is vernoemd naar de Franse arts Charcot, die dit verschijnsel in 1882 voor het eerst beschreef. Een charcotvoet is in potentie een lidmaatbedreigende situatie, die kan leiden tot ernstige voetvervormingen, beperkingen en zelfs kan leiden tot...
Lees het artikelKalium
In de klinische en poliklinische praktijk komen vrijwel dagelijks afwijkingen in het kaliumgehalte in het bloed voor. Belangrijk is dat er gestreefd wordt naar normale kaliumwaarden, want zowel hyper- als hypokaliëmie kan ernstige gevolgen hebben voor de patiënt. De behandeling moet allereerst gericht zijn op het normaliseren van het kalium in het bloed. Vervolgens moet er aandacht zijn voor de oorzaak van de afwijking en wordt gecontroleerd of het kalium stabiel blijft.
Lees het artikelInfectie van een prothese
Prothese-infecties (in het Engels prosthetic joint infection, PJI) zijn een van de meesternstige complicaties na plaatsing van een kunstgewricht. 1-3 Het aantal PJIs stijgt evenredig met de toename van het aantal gewrichtvervangende operaties. 2,4,5 Wondmanagement kan van grote invloed zijn op het voorkómen van postoperatieve wondproblemen zoals verlengde postoperatieve wondlekkage en PJIs. 6 Verpleegkundigen kunnen een sleutelrol vervullen in het uitvoeren en nastreven van...
Lees het artikelDe patiënt met multiorgaanfalen op de intensive care
Op de intensive care worden frequent patiënten met multiorgaanfalen (MOF) behandeld. Ongeveer 50-80% van alle patiënten die op de intensive care (IC) overlijden, overlijdt aan de gevolgen van MOF. In dit artikel worden verschillende oorzaken, gevolgen en behandelingen van MOF besproken aan de hand van een patiëntencasus.
Lees het artikelImpact van een ernstige COVID-19-infectie rondom de bevalling
Stel, je bent 28 weken zwanger en alles gaat goed. Totdat je COVID-19 krijgt. Aanvankelijk heb je alleen wat milde verkoudheidsklachten, maar dan neemt de benauwdheid toe en kom je in het ziekenhuis terecht. Je respiratoire conditie verslechtert en je wordt opgenomen op de intensive care (IC). Je wordt beademd en gesedeerd en enkele dagen later wordt er een keizersnede verricht en beval je van je kind, terwijl je er helemaal niets van mee krijgt…
Lees het artikelVermijden van ziekenhuisopname nabij het levenseinde; de rol van verpleegkundigen
Ongeveer de helft van de patiënten, die niet onverwacht overlijden, wordt in de laatste drie levensmaanden opgenomen in het ziekenhuis. De meeste mensen willen in deze periode juist thuisblijven en daar ook overlijden. Ria de Korte-Verhoef beschrijft in haar promotieonderzoek vijf strategieën om ziekenhuisopname nabij het levenseinde te vermijden.1 Verpleegkundigen spelen hierbij een belangrijke rol.
Lees het artikelHypo- en hypernatriëmie
Natrium is een elektrolyt en het is positief geladen (Na+). Samen met chloride, dat negatief geladen is (Cl-), vormt het NaCl, dat we kennen als keukenzout. De natrium- en ook de kalium-bepaling wordt aangevraagd om inzicht te krijgen in de elektrolytenhuishouding van het lichaam. Natrium is van belang voor het regelen van de vochtbalans, de bloeddruk en voor het functioneren van de spier- en zenuwcellen. Afwijkingen van de normaalwaarde komen voor bij hypernatriëmie (te hoog...
Lees het artikelLichamelijk onderzoek bij overmatig alcoholgebruik
Overmatig alcoholgebruik pleegt een grote aanslag op het menselijk lichaam. Alcohol kan ernstige somatische complicaties geven zoals leverfalen, schade aan het maag-darmstelsel en cardiovasculaire problemen. Bij lichamelijk onderzoek kunnen somatische complicaties worden opgespoord met inschatting van de ernst, om behandeling van alcoholgerelateerde stoornissen integraal uit te voeren.
Lees het artikelTalk to me in SBAR
De Situation Background Assessment Recommendation of SBAR-methode is een internationale standaard voor de overdracht van patiënteninformatie. Door het gebruik van SBAR verbetert de patiëntveiligheid. De methode wordt door medewerkers vaak nog gezien als het zoveelste afvinklijstje. En dat is ten onrechte.
Lees het artikelD-dimeer
In de serie labwaarden staat de D-dimeerbepaling dit keer centraal. D-dimeer is een stof die in het bloed vrijkomt wanneer er bloedstolsels in het lichaam worden afgebroken. Wanneer het D-dimeer normaal is, is de kans op trombose erg klein. Wanneer de waarde verhoogd is, kan dat veroorzaakt worden door een scala van aandoeningen. De D-dimeerbepaling wordt aangevraagd als er een indicatie is op basis van de klachten van de patiënt of als klinische verschijnselen daartoe aanleiding...
Lees het artikelPIMS-TS na COVID-19
Sinds de coronapandemie is er een toename van het aantal kinderen met klachten die lijken op die bij de reeds bekende ziekte van Kawasaki. Dit is een opvallend verschijnsel, waarnaar nog veel onderzoek wordt gedaan. De huidige theorie is dat er door een overactief immuunsysteem en ontsteking van de bloedvaten eindorgaanschade kan optreden. Kinderen kunnen hiervan ernstig ziek worden en een deel van deze kinderen heeft zelfs intensieve zorg nodig op de pediatrische intensive care unit (PICU).
Lees het artikelArteriitis temporalis
Arteriitis temporalis is een vorm van vasculitis. Vasculitis is een verzamelnaam voor een groep ziektebeelden die worden gekenmerkt door ontsteking van de binnenwand van de bloedvaten. Arteriitis temporalis is een craniale uiting van reuscelarteriitis. Reuscelarteriitis, ontstoken bloedvaten, ontleent zijn naam aan de aanwezigheid van reuscellen, grote ontstekingscellen, die te zien zijn bij histologisch onderzoek van de arterie.
Lees het artikelBloedgassen
Een bloedgas, ook wel een astrup genoemd, wordt aangevraagd om meer te weten te komen over het zuur-base-evenwicht van de patiënt. Een afwijking hierin kan levensgevaarlijk zijn, maar ook een uiting van een nog niet gediagnosticeerde onderliggende aandoening. Dit onderzoek wordt dan ook laagdrempelig aangevraagd en verpleegkundigen krijgen er veel mee te maken. In dit artikel wordt ingegaan op de fysiologie van een zuur-base-evenwicht en wat afwijkingen in een bloedgas betekenen.
Lees het artikelDiuretica
Diuretica worden frequent gebruikt in de eerste en tweede lijn. Er zijn verschillende groepen diuretica die gebruikt kunnen worden voor de behandeling van hypertensie, volumeproblemen, zoals hartfalen, of bij nierfunctiestoornissen. In de eerste lijn worden vooral de thiazidediuretica, de lisdiuretica en de kaliumsparende diuretica gebruikt, in de tweede lijn ook de osmotische diuretica. Een aparte status heeft spironolacton. Dit is een diureticum, maar ook een aldosteronantagonist (remmer)....
Lees het artikelWerken met de Meldcode
Zorgprofessionals kunnen een belangrijke rol spelen bij het signaleren van en handelen bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Om de zorgprofessional hierin te ondersteunen is sinds 2013 de Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling van kracht.
Lees het artikelLegionellapneumonie
Legionellapneumonie valt onder community-aquired pneumonia (CAP) en werd voor het eerst in 1977 gediagnosticeerd. Het wordt ook wel de veteranenziekte genoemd: 34 Amerikaanse veteranen overleden aan een ernstige longontsteking na een bezoek aan de jaarlijkse conventie van het Amerikaanse legioen in Philadelphia. In Nederland raken per jaar 300 tot 400 mensen besmet met de bacterie Legionella pneumophila . De longontsteking kan ernstig verlopen, waardoor deze relatief vaak leidt tot een...
Lees het artikelPijn bij pasgeborenen
Tot aan het eind van de jaren tachtig was de heersende overtuiging dat pasgeborenen geen pijn konden voelen. In Nederland is de intensieve zorg voor pasgeborenen gecentreerd in de acht academische centra en twee niet-academische ziekenhuizen. In dit artikel wordt ingegaan op de stand van zaken op het gebied van verpleegkundig, maar ook medisch pijnmanagement.
Lees het artikelDe gele pasgeborene
Ongeveer 80% van alle pasgeborenen wordt enkele dagen na de geboorte geel oftewel icterisch van kleur. 1 Deze gele kleur wordt veroorzaakt door bilirubine, een afbraakproduct van haem van hemoglobine, vandaar de term hyperbilirubinemie. In dit artikel wordt voornamelijk ongeconjungeerde hyperbilirubinemie beschreven, de behandeling en de eventuele gevolgen ervan.
Lees het artikelLeukocyten
In het kader van de bespreking van de laboratoriumwaarden staat in dit nummer de witte bloedcel of leukocyt centraal. Leukocyten hebben de taak het lichaam te behoeden voor ziekte bij het binnendringen van micro-organismen. Daarnaast kunnen leukocyten infecties bestrijden en zijn zij in staat lichaamsvreemd materiaal te herkennen en te verwijderen. Kortom, leukocyten zijn onmisbaar om te overleven. 1
Lees het artikelPijnmeting bij de non-communicatieve patiënt
Het meten van pijn is soms al best lastig bij adequate, sprekende patiënten. De score wordt slecht begrepen, men vindt het moeilijk en het kost soms meer tijd dan dat het iets oplevert. Maar wat als de patiënt helemaal niet kan spreken? Of zelfs helemaal geen contact maakt met de buitenwereld?
Lees het artikelNiet-medicamenteuze interventies ter vermindering van postoperatieve pijn
Pijn is een evolutionair nuttig signaal dat in de perioperatieve periode bestreden moet worden, omdat het negatieve gevolgen heeft voor het herstel van de patiënt. Helaas zijn de beschikbare medicamenteuze opties voor pijnbestrijding beperkt en gaan zij gepaard met bijwerkingen die ook negatieve gevolgen hebben voor het herstel na een operatie. In dit artikel worden verschillende niet-medicamenteuze interventies besproken die kunnen worden toegepast met als doel pijn en...
Lees het artikelAfasie
Het woord afasie is afgeleid van het Griekse woord aphánai en betekent letterlijk ‘niet-spreken’ (a = niet en phánai = spreken). Afasie omvat echter veel meer dan problemen met alleen het spreken. Personen met afasie (PMA) zijn de taal niet meer machtig zoals ze dat waren vóór het ontstaan van de afasie. Het gaat om taal in de breedste zin van het woord. Wat dit precies inhoudt en wat dit voor het dagelijks leven van PMA betekent, wordt in dit artikel...
Lees het artikelDilemma’s rondom palliatieve zorg bij hematologische patiënten
Vroegtijdig praten over het levenseinde en inzetten van specialistische palliatieve zorg verbetert de kwaliteit van leven van patiënten met een levensbedreigende aandoening en hun naasten. Vooral bij ziekten met veel curatieve behandelopties, zoals veel hematologische maligniteiten, wordt weinig gesproken over het levenseinde. Dit ligt aan de kenmerken van de ziekte en de behandeling, maar ook aan barrières bij de behandelaar en de patiënt.
Lees het artikelAnti-emetica bij misselijkheid en braken
In dit artikel worden anti-emetica beschreven in de context van misselijkheid en braken. Deze symptomen komen veelvuldig voor in de meest uiteenlopende praktijken van alledag. Om structuur aan te brengen in deze diversiteit is de Richtlijn misselijkheid en braken van Pallialine (www.pallialine.nl) gebruikt. Deze richtlijn is multidisciplinair samengesteld en biedt inzicht in symptoommanagement.
Lees het artikelAnorexia nervosa, hoe te (be)handelen in een algemeen ziekenhuis?
Anorexia nervosa (AN) is een ernstige psychiatrische ziekte. Het ontstaan van AN wordt verklaard vanuit biologische, psychologische en sociale theorieën. Deze patiënten worden bij voorkeur in een gespecialiseerde klinisch psychiatrische setting behandeld, maar bij een somatische bedreiging worden ze opgenomen in een algemeen ziekenhuis. Verpleegkundige interventies zowel op somatisch als op psychisch gebied zijn noodzakelijk.
Lees het artikelTrombose bij COVID-19-infectie
In december 2019 ontstond in Wuhan (China) een nieuw virus genaamd SARS-CoV-2, dat COVID-19 (coronavirus disease 2019) kan veroorzaken. Het virus karakteriseert zich door het veroorzaken van een bovensteluchtweginfectie, die zich snel ontwikkelt tot een longontsteking (pneumonie) en uiteindelijk kan leiden tot respiratoir falen. Het virus heeft zich snel verspreid en op 11 mei 2020 verklaarde de World Health Organisation (WHO) dat het virus een pandemie heeft veroorzaakt.
Lees het artikelILD, wat moet je ermee?
ILD staat voor ‘interstitial lung diseases’. Dit is de Engelse verzamelterm voor ruim 150 longziekten. Het interstitium is de extracellulaire ruimte tussen de alveoli en de bloedvaten. Hierin vindt de gaswisseling plaats: de opname van zuurstof en afgifte van koolzuur. In een drieluik worden de meest voorkomende ziektebeelden beschreven: sarcoïdose, longfibrose en een groep zeldzame ziektebeelden. In dit eerste artikel gaat het dus over sarcoïdose.
Lees het artikelLymfoedeem
Lymfoedeem is een veelvoorkomende complicatie van kankerbehandeling. Het eerste symptoom kan een zwaar of vermoeid gevoel in het betreffende ledemaat zijn, zichtbare zwelling treedt in dat geval later op. Wanneer het vroeg wordt onderkend en adequaat wordt behandeld kan chronisch LO worden voorkomen. Om symptomen vroeg te kunnen herkennen moeten patiënten goed zijn voorgelicht, ook moeten zij zich bewust worden van de beïnvloedende factoren. Het is voor elke individuele...
Lees het artikelZuurstof toedienen via non-rebreathing masker en Optiflow
Het toedienen van zuurstof komt in de dagelijkse praktijk van de meeste verpleegkundigen regelmatig voor. Vooral het geven van zuurstof via een neusbril of -sonde. Hiermee kan echter maximaal 6 liter per minuut gegeven worden. Als de patiënt een grotere zuurstofbehoefte heeft, kan gebruikgemaakt worden van een non-rebreathing masker of hoge flow zuurstoftherapie (Optiflow®). Deze methoden vergen echter andere vaardigheden van de verpleegkundige. Ook zijn kennis en bewustwording van...
Lees het artikelDe inzet van familie op de IC
Delirium is een veelvoorkomend probleem op de intensive care (IC) en gerelateerd aan een slechtere uitkomst voor de patiënt. Omdat ongeveer een derde van de IC-patiënten belast is met de negatieve gevolgen van delirium, is het toepassen van preventieve maatregelen op de IC noodzakelijk. De huidige richtlijnen benadrukken het belang van niet-medicamenteuze strategieën, waarin verpleegkundigen een centrale rol spelen.
Lees het artikelEndocarditis: een levensgevaarlijke aandoening
Bacteriële endocarditis is een ernstige ziekte die tijdens de ziekenhuisopname leidt tot overlijden van één op de vijf patiënten. Na zes maanden is het overlijdenspercentage 26 procent. De incidentie wordt geschat op 2-7 per 100.000 personen per jaar en neemt toe met de leeftijd.
Lees het artikelPassende zorg
Het onderwerp ‘Beter Laten’ krijgt al een paar jaar aandacht, toch blijkt dat verpleegkundigen en verzorgenden nog steeds dagelijks overbodige handelingen uitvoeren. Het achterwege laten van deze handelingen bespaart tijd voor zorgverleners en leed bij de patiënt. De in 2017 ontwikkelde ‘Beter Laten’ lijst is nu geüpdatet en uitgebreid met ‘Beter Doen’ aanbevelingen om meer passende zorg te bieden.
Lees het artikelComplex regionaal pijnsyndroom
Het complex regionaal pijnsyndroom (CRPS) is bekend onder verschillende namen, zoals posttraumatische dystrofie, sudeck-dystrofie (genoemd naar de Duitse chirurg Paul Sudeck), en sympathische reflexdystrofie. In 1993 heeft de International Association for the Study of Pain (IASP) voorgesteld om de naam complex regionaal pijnsyndroom type 1 te gebruiken. Er werd oorspronkelijk een onderscheid gemaakt tussen crps 1 en 2 vanwege aantoonbaar zenuwletsel bij type 2. Verschillende recente...
Lees het artikelUrineresidu versus urineretentie
Urineretentie en urineresidu treden regelmatig op in de postoperatieve periode tijdens het ziekenhuisverblijf. Alhoewel retentie en residu op dezelfde manier kunnen worden opgespoord met de bladderscan en deze twee begrippen taalkundig op elkaar lijken, hebben ze een wezenlijk andere betekenis en behoeven dus ook een andere handelswijze van de verpleegkundige.
Lees het artikelSteen en been klagen
‘Ik neem liever nog geen plaats, dokter!’, zegt de patiënt zuchtend en steunend. De patiënt is door de huisarts met spoed ingestuurd naar het ziekenhuis in verband met onhoudbare pijnklachten en bloed in de urine. Na al verscheidene rondjes in de wachtkamer te hebben gelopen, komt patiënt met een van pijn vertrokken gezicht de spreekkamer binnen. Ondanks de pijnstilling van de huisarts heeft hij hevige pijnklachten in de flank. De pijnmedicatie heeft slechts...
Lees het artikelZelfmanagement bij borstkanker
Zelfmanagement is een belangrijk onderdeel van de zorg voor borstkankerpatiënten. Het betekent dat een patiënt zelf de verantwoordelijkheid neemt om de lichamelijke, psychische en sociale gevolgen van de diagnose en de behandeling in het dagelijks leven te dragen en te coördineren. 1,2 Zorgverleners hebben de taak om patiënten in dit proces te ondersteunen. 3,4 Door op de hoogte te zijn van de theoretische achtergrond en door praktische handreikingen toe te passen, is...
Lees het artikelBloedtransfusie
Het bloedtransfusieproces is een complex proces. Een bloedtransfusie met een ABO-incompatibel erytrocytenconcentraat kan voor patiënten zeer ernstige, mogelijk fatale, gevolgen hebben. Het correct vaststellen van een definitieve bloedgroep is een kritisch zorgproces, dat aan de hoogste eisen moet voldoen om kwaliteit te kunnen waarborgen. Hoe verloopt het bloedtransfusieproces nu in de dagelijkse praktijk?
Lees het artikelDiabetische ketoacidose
Diabetische ketoacidose (DKA) komt vooral voor bij patiënten met diabetes mellitus type 1 (DM1), maar kan ook voorkomen bij DM2. De meest voorkomende aanleiding voor DKA is een infectie, gevolgd door inadequaat gebruik van insuline bij bestaande diabetes mellitus. Ongeveer de helft van de patiënten presenteert zich met een verminderd bewustzijn en een kwart is buiten bewustzijn. Diagnostiek is belangrijk om de oorzaak (luxerend moment) te achterhalen
Lees het artikelNT-proBNP, een cardiaal hormoon
Adolfo José De Bold (1942-2021) was een Canadese cardiovasculair endocrinoloog die ontdekte dat de hartcellen, oftewel cardiomyocyten, hormonen produceren die een rol spelen bij de regeling van de bloeddruk, het bloedvolume en de omvang van het cardiovasculaire systeem. Hij noemde deze groep hormonen natriuretische peptiden (NP). Ze beschermen het hart tegen overbelasting (figuur 1). De NP’s beïnvloeden de receptoren in het hart, de bloedvaten, de nieren, het...
Lees het artikelHet nut van influenzavaccinatie
Tijdens de afgelopen drie influenzaseizoenen werden in Nederland naar schatting 6.000-10.000 mensen in het ziekenhuis opgenomen vanwege (complicaties van) influenza. Internationaal en nationaal is er al langere tijd een discussie gaande over de noodzaak van vaccineren van risicogroepen en medewerkers in de gezondheidszorg. In dit artikel gaan we in op het nut van influenzavaccinatie van zowel de (medische) risicogroepen als gezondheidszorgmedewerkers.
Lees het artikelColorectaal carcinoom
Colorectaal carcinoom (CRC), een verzamelnaam voor coloncarcinoom en rectumcarcinoom, is de derde meest gediagnosticeerde vorm van kanker wereldwijd. Het beslaat 11% van alle kankerdiagnoses, maar dit percentage verschilt per werelddeel. Dit lijkt te kunnen worden toegeschreven aan onder andere verschillen in voeding, sociaaleconomische status. maar ook lagere percentages CRC-screening.
Lees het artikelDorst en polyurie
Er meldt zich een vrouw op de poli die dorstig is en klaagt over een droge mond. Ze drinkt tot vier liter water per dag. Wat is er aan de hand? Om tot de juiste diagnose te komen volgt een proces van klinisch redeneren. Wat is haar voorgeschiedenis? Welke medicatie gebruikt zij? Kan het aan de medicatie liggen? Wat zijn de oorzaken van dorst en veel drinken? Wat blijkt uit het lichamelijk onderzoek en welke aanvullende onderzoeken zijn nodig? Stap voor stap gaat u richting diagnose en...
Lees het artikelNegatieve-druktherapie (met instillatie)
Negatieve-druktherapie (NDT) is een niet-chirurgische wondbehandeling die toegepast wordt om wondgenezing en reiniging van slecht genezende wonden te stimuleren door middel van negatieve druk of zuigkracht. De doorbloeding van het weefsel in de wondomgeving wordt gestimuleerd, waardoor groei van granulatieweefsel versneld wordt en de wond sneller geneest. Het toepassen van NDT kent verschillende indicaties en contra-indicaties en kan toegepast worden in ziekenhuizen, verpleeghuizen en de...
Lees het artikelMultipele sclerose (MS)
Multipele sclerose (MS) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel. De ziekte treft vooral jongvolwassenen: de diagnose wordt meestal tussen het 20e en 40e levensjaar gesteld. MS kan echter ook al op de kinderleeftijd ontstaan, of pas tot uiting komen na het 50e levensjaar. Het beloop van MS is voor iedereen anders.
Lees het artikelSchildklier; hypo- en hyperthyreoïdie
Het schildklierhormoon is van essentieel belang voor de pre- en postnatale groei en de geestelijke ontwikkeling van het individu. Bij een schildklierfunctiestoornis kunnen patiënten klachten en symptomen aangeven die zowel bij een te trage als bij een te snel werkende schildklier kunnen optreden. Vaak gaat het om aspecifieke klachten.
Lees het artikelTakotsubocardiomyopathie
Wie kent er in zijn of haar leven geen periode van blijdschap, verdriet, pijn, angst of schrik? Het zijn emoties die bij mensen stress kunnen geven met gevolgen voor de hartfunctie. Folkman en Lazerus hebben in 1984 stress gedefinieerd als ‘een bepaalde relatie tussen de persoon en de omgeving die door de persoon wordt beoordeeld als belastend door het overschrijden van zijn of haar draagkracht en het in gevaar brengen van zijn of haar welzijn’. Butler...
Lees het artikelDe betekenis van INR, APTT, PT en bloedingstijd
Dit is het laatste artikel over de hematologische laboratoriumonderzoeken. De INR oftewel international normalized ratio wordt bepaald om de mate van antistolling te bepalen bij patiënten die vitamine K-antagonisten gebruiken. APTT staat voor ‘activated partial-thromboplastin time’. Hiermee wordt bepaald hoe lang het duurt voor het bloed stolt. Deze bepaling wordt gebruikt om problemen in de bloedstolling te onderzoeken en om de werking van...
Lees het artikelTrombose en kanker
Trombose en kanker lijken bijna onlosmakelijk met elkaar verbonden te zijn. Trombose en longembolie worden als één aandoening gezien, te weten veneuze trombo-embolie (VTE). Ondanks dat we steeds beter weten hoe trombose voorkomen kan worden, blijft dit ziektebeeld een belangrijke oorzaak van morbiditeit en mortaliteit. De verpleegkundige of verpleegkundig specialist kan een belangrijke rol vervullen bij de diagnose, behandeling, begeleiding en nazorg van de patiënt die...
Lees het artikelAdvance care planning
Door middel van advance care planning (ACP) kunnen patiënten doelen en voorkeuren formuleren voor toekomstige medische behandelingen en zorg, deze doelen en voorkeuren bespreken met familie en zorgverleners, en eventuele voorkeuren vastleggen en indien nodig herzien. In dit artikel wordt ACP besproken aan de hand van een casus over een patiënt met de ziekte van Parkinson.
Lees het artikelDe toepassing van virtual reality in het ziekenhuis
De mogelijkheden van virtual reality in de zorg zijn ongekend. In dit artikel kijken we naar de inzet, kansen en uitdagingen van virtual reality (VR) in de context van het ziekenhuis. Wist u bijvoorbeeld dat VR daadwerkelijk kan bijdragen aan de behandeling van diverse klachten, dat het kan helpen om meer empathie voor een ander te krijgen en dat het gebruikt kan worden voor trainingsdoeleinden?
Lees het artikel'Beter Laten'-handelingen bieden ruimte voor 'gemiste zorg'
Verpleegkundigen ervaren een hoge werkdruk, maar doen ook dingen die zij eigenlijk niet zouden moeten doen. Daardoor blijven er andere dingen liggen. Wetenschappers hebben in samenwerking met Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland een lijst opgesteld van handelingen die verpleegkundigen eigenlijk niet meer zouden moeten doen: de Beter Laten-lijst.
Lees het artikelPijn op de borst
De meeste mensen hebben ooit pijn of een steek op de borst gehad. Een naar gevoel, waarbij al snel gedacht wordt aan hart- of longproblemen. Pijn op de borst kan echter verschillende oorzaken hebben. Het kan een symptoom zijn van een levensbedreigend probleem, zoals een hartinfarct, maar het kan ook een gevolg zijn van overbelaste spieren na inspaninning. In de praktijk is het soms moeilijk om de oorzaak van pijn op de borst te duiden. Zorgverleners kunnen met behulp van klinisch redeneren...
Lees het artikelPositief taalgebruik in de gezondheidszorg
Wat kunt u zeggen tegen een angstige patiënt die het heel lastig vindt om een onderzoek te ondergaan? En hoe helpt u een huilend kind dat geprikt moet worden, dat eerder door hulpverleners heel stevig moesten worden vastgehouden? Dit artikel laat zien hoe u met het juiste taalgebruik een patiënt meer comfort kunt bieden. Het doel: minder stress voor patiënt en hulpverlener.
Lees het artikelLeverwaarden bij alcoholgebruik
Lichamelijk onderzoek en laboratoriumtesten kunnen aanwijzingen geven enerzijds bij het opsporen van een stoornis in alcoholgebruik en anderzijds bij het nagaan van bepaalde afwijkingen in bloedwaarden die geassocieerd zijn met de lichamelijke gevolgen van overmatig alcoholgebruik. Bij het vaststellen of monitoren van een stoornis in het gebruik van alcohol worden andere bepalingen in het laboratoriumonderzoek geadviseerd dan bij het vaststellen van de lichamelijke gevolgen.
Lees het artikelSecundaire hypertensie door coarctatio aortae
Hypertensie is een veelvoorkomende aandoening en draagt sterk bij aan de ontwikkeling van hart- en vaatziekten. Veelal is er geen oorzaak voor de hypertensie aan te wijzen, het gaat dan om essentiële of primaire hypertensie. In 5-15% is er echter sprake van een secundaire hypertensie en is er dus wel een oorzaak aan te wijzen. Het is van belang deze oorzaken te kennen, waaronder de coarctatio aortae.
Lees het artikelMarkeren in de palliatieve fase
Volgens de Dikke van Dale staat markeren voor aanduiden; het belang aangeven van. Bij markeren in de palliatieve fase wilt u aanduiden dat er een verandering plaatsvindt. Doelen van handelen en zorgverlening veranderen en een andere benadering gaat een rol spelen. Markeren doet u met het doel duidelijkheid te verkrijgen voor zowel patiënt, naasten als voor zorgverleners. Markeren vindt plaats op verschillende momenten in de palliatieve fase.
Lees het artikelHemoglobine
In de serie klinisch redeneren rond laboratoriumuitslagen staat als eerste hemoglobine centraal. Hemoglobine is een eiwit in het bloed dat zich in de rode bloedcel of erytrocyt bevindt. Het bevat veel ijzer en zorgt voor de aanvoer van zuurstof naar en de afvoer van kooldioxide van de weefsels. Een verstoring van de hemoglobinewaarden kan grote gevolgen hebben voor de patiënt. Het is van belang dat verpleegkundigen bekend zijn met de functie van hemoglobine en dat zij veranderingen in...
Lees het artikelExcellente verpleegkundige werkomgeving
Het aantal (capaciteit) en de kennis en ervaring (capabiliteit) van verpleegkundigen nemen niet in dezelfde mate toe als de ontwikkelingen in de patiëntenzorg van de beroepsgroep vragen. Daardoor ontstaat bezorgdheid over verslechtering van de kwaliteit en veiligheid van patiëntenzorg. Een mogelijke oplossing is het creëren van een positieve en innovatieve werkomgeving, die verpleegkundigen aantrekt en behoudt en hen in staat stelt excellente zorg te leveren.
Lees het artikelDe ziekte van Hashimoto
De ziekte van Hashimoto is de meest voorkomende oorzaak van een traag werkende schildklier en de meest voorkomende auto-immuunziekte. Ondanks een goede instelling op schildklierhormoon zijn er nog veel mensen die restklachten ervaren. Dit kan onder andere komen door de onderliggende actieve auto-immuunontsteking. Meerdere leefstijlfactoren hebben hier invloed op en met leefstijlaanpassingen kan getracht worden de restklachten te verminderen.
Lees het artikelZelfcontrole van de bloedglucose
Bloedglucose meten met een glucosemeter is de meest gebruikte techniek om inzicht te krijgen in de diabetesregulatie van de patiënt met diabetes. Er zijn veel ontwikkelingen op het gebied van verschillende glucosemeters.
Lees het artikelUrineweginfectie
Vaak en weinig plassen en daarbij een branderig en soms ook pijnlijk gevoel, dan wordt er snel aan een blaasontsteking gedacht. Kan het kwaad en is het wel een blaasontsteking of moeten we liever spreken van urineweginfectie? Dit artikel geeft daar antwoord op. Er wordt ingegaan op de meest voorkomende symptomen en hoe dit ogenschijnlijk onschuldige ziektebeeld in presentatie, beloop en behandeling bij mannen en vrouwen verschilt. Uiteraard wordt er stilgestaan bij de verpleegkundige...
Lees het artikelCardiovasculaire toxiciteit bij behandeling van borstkanker
Borstkanker is de meest voorkomende kanker bij vrouwen. Gelukkig is de prognose in de afgelopen decennia verbeterd. Dat komt enerzijds doordat de ziekte in een vroeg stadium wordt gediagnosticeerd en de therapeutische mogelijkheden zijn toegenomen. Hierdoor neemt de levensverwachting toe en daalt de mortaliteit. 1 Aan de andere kant krijgt een deel van de borstkankerpatiënten op korte of lange termijn te maken met cardiovasculaire toxiciteit (CT) als gevolg van de systemische en lokale...
Lees het artikelLongembolie
Een longembolie is een ziektebeeld met een hoge mortaliteit wanneer het ziektebeeld laat erkend of inadequaat behandeld wordt. Omdat de symptomen sterk uiteen kunnen lopen, is het soms lastig het ziektebeeld te herkennen. De ernst hangt af van de omvang van de longembolie en de locatie in het longvaatbed.
Lees het artikelDiastolisch hartfalen
Hartfalen is een brede diagnose en kent verschillende uitingsvormen. Dit artikel gaat over diastolisch hartfalen. Er kan ook sprake zijn van systolisch hartfalen, waarbij de knijpkracht van het hart is verminderd. Bij diastolisch hartfalen lijkt de hartspier systolisch goed te functioneren. Toch houden patiënten vocht vast, ervaren zij forse ziektelast door vermoeidheid, kortademigheid, conditieverlies en zijn er perioden van overvulling. Het is belangrijk de vorm van hartfalen...
Lees het artikelOorzaken van enkeloedeem
Oedeem, met name in de onderste extremiteiten, is een veelvoorkomend symptoom. Door bijkomende klachten, zoals een zwaar gevoel in de benen en pijn, kan het een grote impact hebben op het dagelijks leven. Enkeloedeem kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, variërend van immobiliteit tot maligniteiten. In dit artikel wordt het pathofysiologisch mechanisme achter oedeemvorming toegelicht evenals enkele belangrijke oorzaken van enkeloedeem.
Lees het artikelSpontane dissectie van de kransslagader
SCAD (spontaneous coronary artery dissection) is een belangrijke oorzaak van een acuut coronair syndroom. Het kenmerk van SCAD is dat de obstructie van de bloedstroom in de kransslagader of coronairarterie wordt veroorzaakt door een dissectie van de intima van de kransslagader al of niet gecompliceerd met hematoomvorming in de dissectieholte. SCAD is een diagnose die nogal eens wordt gemist.
Lees het artikelMyotone dystrofie type 1
Myotone dystrofie type 1 (MD1) is een erfelijke en langzaam progressieve aandoening. Kenmerken zijn het vertraagd ontspannen van spieren (myotonie) en langzaam toenemende spierzwakte (dystrofie). Daarnaast kunnen verschillende organen betrokken zijn die uiteenlopende klachten veroorzaken. MD1 is de meest voorkomende erfelijke spierziekte bij volwassenen. Wanneer een van de ouders deze aandoening heeft, heeft elk kind 50% kans deze te erven.
Lees het artikelRadiologie en nucleaire geneeskunde: een dynamische afdeling met vele gezichten
Beeldvorming bij echo, MRI en nucleaire geneeskunde wordt op verschillende wijzen verkregen en behandeld. In dit artikel worden de meest voorkomende voorzorgsmaatregelen besproken om risico’s bij onderzoeken op Radiologie en Nucleaire geneeskunde in het algemeen te beperken. In het bijzonder de voorzorgsmaatregelen in verband met contrastnefropathie en een allergische reactie worden belicht.
Lees het artikelSlapeloosheid thuis en in het ziekenhuis
Slaapstoornissen komen regelmatig voor op oudere leeftijd. Vaak spelen somatische aandoeningen of omgevingsfactoren een rol. Psychische comorbiditeit komt veel voor. Ook medicatie- en middelengebruik kunnen slaapverstorend werken. Slaap-waakadviezen om de slaaphygiëne te verbeteren zijn de belangrijkste interventies. Slaapmedicatie heeft slechts een heel gering effect en gaat veelal gepaard met nadelige bijwerkingen, waardoor deze slechts bij uitzondering toegepast dient te worden.
Lees het artikelNierdonatie bij leven
In 60% van de niertransplantaties in Nederland is er sprake van een levende nierdonatie. De overweging om een nier af te staan is een keuze die niet voor iedereen eenvoudig te maken is. Voor de besluitvorming om in aanmerking te komen voor het donortraject is een belangrijke rol weggelegd voor het Transplantatieteam, waarvan de verpleegkundig specialist deel uitmaakt.
Lees het artikelTracheotomie en tracheostoma
In dit artikel leggen wij het verschil uit tussen een tracheotomie en een tracheostoma. Deze twee begrippen worden wereldwijd in de literatuur door elkaar gebruikt. Een andere term die vaak gebruikt wordt is tracheostomie. Vanwege het verschil in verzorging en begeleiding van de patiënt is het noodzakelijk genoemde begrippen goed uit elkaar te houden. We doen dit aan de hand van twee casussen.
Lees het artikelSafety-II, leren van wat goed gaat
Dit is het derde artikel in de reeks over patiëntveiligheid. In vorige artikelen zijn melden van incidenten en calamiteiten in de zorg behandeld, gebaseerd op het veiligheidsdenken Safety-I. Inmiddels is een grens bereikt aan dit veiligheidsdenken. Naast Safety-I is er een nieuw veiligheidsdenken nodig vanuit een ander perspectief: Safety-II. Leren van de dagelijkse praktijk, leren van wat goed gaat staan hierin centraal. De veerkracht van de organisatie en de zorgprofessional zijn van...
Lees het artikelLactaat en lactaatacidose
Lactaat heeft een belangrijke rol in het metabolisme. Het wordt gevormd door lichaamscellen bij het produceren van energie. Factoren en ziekten die ingrijpen op het metabolisme kunnen leiden tot een stapeling van lactaat. Het gevolg kan een levensbedreigende verzuring van het bloed zijn. Een goed begrip van de lactaathuishouding is van belang om afwijkingen in het lactaat te herkennen en tijdig te behandelen.
Lees het artikelHartritmestoornissen
Als het hartritme afwijkt van het fysiologische sinusritme, is er sprake van een hartritmestoornis. Er zijn legio hartritmestoornissen, waarvan er enkele zeer complex zijn. Sommige hartritmestoornissen geven weinig klachten of zijn relatief onschuldig, andere geven veel klachten of zijn zelfs levensbedreigend. In dit artikel worden enkele relatief eenvoudige, maar zeker geen onschuldige, hartritmestoornissen beschreven.
Lees het artikelMedicatie via de sonde
Wanneer een patiënt niet meer zelf voeding tot zich kan nemen, is een maagsonde een goede uitkomst. Via de maagsonde kan de patiënt de nodige voedingsstoffen en vocht toegediend krijgen in de vorm van sondevoeding. Maar wat als de patiënt ook medicatie gebruikt die niet tot nader order gestopt kan worden?
Lees het artikelFantoompijn na een beenamputatie
Fantoompijn is een veelvoorkomend probleem bij patiënten na een beenamputatie. Om fantoompijn in de verpleegkundige praktijk te herkennen, worden in dit artikel de kenmerken van en verschillen tussen fantoompijn, fantoomsensaties en stomppijn uitgelegd. De factoren die mogelijk van invloed zijn op het ontstaan en het beloop van fantoompijn komen hier ook bij aan bod. Het tweede gedeelte van het artikel is gericht op de (para)medische en verpleegkundige behandelmogelijkheden en...
Lees het artikelVerpleegsensitieve indicatoren voor excellente zorg
Inzicht in en verantwoordelijkheid voor de kwaliteit en toegevoegde waarde van verpleegkundige zorg is essentieel voor het leveren en borgen van de kwaliteit van patiëntenzorg. Hoe krijgen we de kwaliteit en toegevoegde waarde van verpleegkundige zorg echter inzichtelijk? Kunnen hiervoor indicatoren worden ingezet? Welke indicatoren zijn hiervoor dan het meest geschikt? Welk voordelen heeft dit inzicht voor patiënten en verpleegkundigen? Hoe kunnen verpleegkundigen en...
Lees het artikelGlucose
Glucose is brandstof voor het lichaam. Elke dag wordt de glucosewaarde tientallen keren in het bloed bepaald door patiënten zelf of door zorgverleners. In dit artikel staat glucose in de reeks over labwaarden centraal. In de cel wordt glucose verbrand om energie te verkrijgen of het wordt opgeslagen om later te gebruiken. Glucose komt in het lichaam door het eten van koolhydraten. De bloedsuikerspiegel wordt gereguleerd onder invloed van de hormonen insuline en glucagon. De...
Lees het artikelFarmacogenetica: DNA-informatie voor medicatie op maat
Geneesmiddeltherapie is een groot goed. Toch zijn er aanzienlijke problemen: bijwerkingen van medicijnen veroorzaken 5-7% van alle ziekenhuisopnamen. Als het gaat over effectiviteit, blijkt maar 25-60% effectief. Dat mensen verschillend reageren op medicatie blijkt grotendeels vast te liggen in het DNA. Door het uitvoeren van een farmacogenetische analyse is medicatie op maat nu echter voor iedereen mogelijk.
Lees het artikelCVA bij atriumfibrilleren
Atriumfibrilleren is een hartritmestoornis waarbij het ritme volledig onregelmatig en meestal versneld is. Deze ritmestoornis komt veel voor bij oudere mensen. Atriumfibrilleren kan symptomatisch of asymptomatisch zijn. Een karakteristieke bevinding in het lichamelijk onderzoek is een onregelmatige pols en de diagnose wordt gesteld met een ecg. Er zijn diverse manieren om de aandoening te behandelen. Het is belangrijk te bekijken of er een risico is op een CVA. Dit ziektebeeld kan ontstaan...
Lees het artikelWat te doen of te laten bij patiënten met pijn of wonden?
Zorgprofessionals baseren hun zorgkeuzes steeds meer op het beschikbare bewijs om passende zorg te bieden. In 2017 hebben we ter ondersteuning de ‘Beter Laten’-lijst ontwikkeld. In dit artikel bespreken we het vervolg hierop, de ‘Beter Doen’- en ‘Beter Laten’-lijsten met aanbevelingen voor verpleegkundige pijn- en wondinterventies, die ingezet kunnen worden voor kwaliteitsverbetering in de praktijk.
Lees het artikelPijn meten bij de mechanisch beademde ICU-patiënt
Hoe meet een zorgprofessional op een valide en betrouwbare manier pijn bij mechanisch beademde kritiek zieke patiënten op een intensive care (ICU) die niet zelf kunnen aangeven of ze pijn hebben? Dit artikel gaat niet alleen in op welk meetinstrument aan te bevelen is voor de praktijk, maar ook op de wetenschappelijke weg die gevolgd is om tot deze aanbeveling te komen.
Lees het artikelStatistische basisbegrippen
Het implementeren van nieuwe interventies in de verpleegkundige praktijk vraagt naast vaardigheden gericht op planning en organisatie, begrip van verplegingswetenschappelijk onderzoek. Verplegingswetenschappelijk onderzoek kan plaatsvinden met verschillende typen designs, waarbij iedere opzet zijn eigen kenmerken heeft. Interventieonderzoek is waarschijnlijk het meest relevant voor de verpleegkundige praktijk. Daarom worden in dit artikel de belangrijkste begrippen en effectmaten uit...
Lees het artikelDiabetische voet
Tijdens de COVID-pandemie kwam al snel ook de diabetische voet in het nieuws. Omdat patiënten niet naar de polikliniek durfden te komen of omdat deze gesloten was, zagen de ziekenhuizen al snel meer diep geïnfecteerde voeten op de Spoedeisende Hulp (SEH) en werden er meer amputaties gemeld. Dit geeft heel goed weer hoe kwetsbaar mensen zijn met een diabetische voet die niet goed behandeld kan worden. Het snel herkennen en het opstarten van adequate zorg bij een diabetische voet is...
Lees het artikelGeneesmiddelen in het verkeer
Ongeveer 10% van de verkeersdeelnemers gebruikt geneesmiddelen die de rijvaardigheid beïnvloeden. Per jaar vallen er volgens een recente schatting tussen de 33 en 66 verkeersdoden en meer dan 1000 gewonden door rijden onder invloed van geneesmiddelen. Verpleegkundig specialisten, en in sommige gevallen ook verpleegkundigen, kunnen hun patiënt adviseren over medicatiegebruik en autorijden.
Lees het artikelNervusvagusstimulatie bij kinderen met epilepsie
Bij refractaire epilepsie komen epileptische aanvallen niet onder controle met anti-epileptica. Nervusvagusstimulatie (NVS) als aanvullende niet-medicamenteuze behandeling bij kinderen kan een uitkomst zijn naast het gebruik van medicatie om het aantal aanvallen, de hevigheid, de nasleep ervan en de kwaliteit van leven te verbeteren.
Lees het artikelObstructief slaapapneu (OSA)
Het Centrum voor Thuisbeademing en Slaapapneu behandelt al jaren patiënten met slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen. De diagnostiek en behandeling van deze stoornissen vinden in een multidisciplinaire setting plaats. Obstructief slaapapneu (OSA) is een aandoening waarbij er tijdens de slaap apneus (ademstops) optreden, vaak in combinatie met snurken. Deze ademstops worden veroorzaakt doordat de bovenste luchtweg samenvalt. De slaapkwaliteit is vaak slecht...
Lees het artikelStappenplan bij dyspneu in de palliatieve fase
Op palliaweb.nl staan verschillende symptomen in de palliatieve fase uitgewerkt in multidisciplinaire richtlijnen. Zo ook de richtlijnen Dyspneu in de palliatieve fase, de richtlijn Angst en de richtlijn Pijn in de palliatieve fase. In de palliatieve fase heeft een patiënt vaak met een combinatie van deze symptomen te maken. Een simpel en eenvoudig uitgewerkt stappenplan, met daarin opgenomen de niet-medicamenteuze en medicamenteuze interventies, kan zowel voor de patiënt als voor...
Lees het artikelMünchausen- 'by proxy'-syndroom
Jaarlijks zijn er in Nederland ruim 100.000 kinderen slachtoffer van kindermishandeling. Bij kindermishandeling kan gedacht worden aan lichamelijke en geestelijke kindermishandeling, affectieve en lichamelijke verwaarlozing, kinderen die slachtoffer zijn van seksueel misbruik, huiselijk geweld of psychische mishandeling. Een minder voorkomende vorm van kindermishandeling is het Münchhausen-‘by-proxy’-syndroom (MBPS). Tegenwoordig spreken we liever over pediatric condition...
Lees het artikelVerslaving aan opioïden
Het gebruik van opioïde pijnstillers brengt een risico van verslaving met zich mee. De verpleegkundige staat vaak dichter bij de patiënt dan de arts of verpleegkundig specialist die de medicatie voorschrijft. Daarom is het belangrijk dat u als verpleegkundige bewust bent van patiënten met een verhoogd risico op verslaving. Ook bij het herkennen en bespreekbaar maken heeft de verpleegkundige een belangrijke rol.
Lees het artikelBewegen tijdens ziekenhuisopname
Fysieke inactiviteit tijdens de ziekenhuisopname leidt tot onnodige fysieke achteruitgang en vergroot de kans op complicaties. Dit resulteert in een langere opnameduur en een verminderde zelfredzaamheid zowel in het ziekenhuis als thuis. Desondanks liggen patiënten bijna de gehele ziekenhuisopname in bed. Hoe kunnen we er nu voor zorgen dat patiënten minder in bed blijven liggen? En wat kunt u als verpleegkundige doen om patiënten te laten bewegen?
Lees het artikelEen dialysepatiënt op de verpleegafdeling
Voor de ene verpleegkundige is het dagelijkse kost, maar voor de ander een zeldzaamheid: een patiënt op de afdeling die moet (gaan) dialyseren. Wat gebeurt er bij dialysebehandelingen en welke rol hebben verpleegkundigen en/of zorgverleners hierbij?
Lees het artikel